Πότε θα πρέπει να ανησυχήσουν οι γονείς και να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό;
Οι διαταραχές λόγου και ομιλίας στην προσχολική ηλικία συναντώνται αρκετά συχνά και επηρεάζουν τόσο την την επικοινωνιακή ικανότητα του παιδιού αλλά και την μαθησιακή του πορεία στο σχολείο. Οι επιπτώσεις τους δε στην ψυχική υγεία του παιδιού είναι σημαντικές.
Οι πιο συχνές διαταραχές Λόγου και ομιλίας που συναντώνται στην παιδική ηλικία είναι
– η Διαταραχή της Άρθρωσης, όταν το παιδί δυσκολεύεται να αρθρώσει σωστά κάποια φωνήματα με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η καταληπτότητα του λόγου του,
– η Φωνολογική Διαταραχή, μη σταθερά λάθη κατά την εκφορά του λόγου με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος του λόγου και της ομιλίας του παιδιού να μην είναι κατανοητό ακόμη και από τους οικείους του
– ο Τραυλισμός, διαταραχή της ροής της ομιλίας η οποία χαρακτηρίζεται συχνά από επαναλήψεις ήχων, συλλαβών ή και λέξεων
– η Καθυστέρηση Λόγου, όταν η έναρξη της ομιλίας του παιδιού έχει καθυστερήσει ή όταν η ανάπτυξη του λόγου του υπολείπεται σε σχέση με την χρονολογική ηλικία του παιδιού.
Οι γονείς θα πρέπει να ανησυχήσουν και να απευθυνθούν σε ειδικό όταν παρατηρούν ότι ο λόγος και η ομιλία του παιδιού τους δεν αναπτύσσεται στα φυσιολογικά πλαίσια.
Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια ηλικιακά ορόσημα που θα μπορούσαν να χρησιμεύσουν ως δείκτες ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας του παιδιού.
Είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η επίσκεψη στον ειδικό είναι απαραίτητη προκειμένου να διαγνωστούν τυχόν προβλήματα και να γίνει μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση της ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας του παιδιού.
Ανησυχούμε όταν το παιδί σε ηλικία
• 18 μηνών η ομιλία του δεν έχει ξεκινήσει ακόμη ή λέει μόνο φωνήεντα και καθόλου σύμφωνα. Ανησυχούμε επίσης όταν χρησιμοποιεί 2-3 λέξεις και αυτές όχι να δηλώσει σταθερά το ίδιο πράγμα.
• 2 χρόνων όταν το λεξιλόγιο του είναι πολύ περιορισμένο και η ομιλία του ακατανόητη.
• 3 χρόνων όταν η ομιλία του είναι μη αντιληπτή από τρίτους και το λεξιλόγιο του περιορισμένο.
• 4 χρόνων χρησιμοποιεί μικρές προτάσεις, το λεξιλόγιο είναι περιορισμένο και η ομιλία του ακόμη δεν είναι κατανοητή από τρίτους.
• 5 χρόνων οι προτάσεις του παιδιού είναι μικρές και σύντομες, το λεξιλόγιο που χρησιμοποιεί είναι φτωχό, δυσκολεύεται να εξηγήσει κάτι που συνέβη στο σχολείο, δυσκολεύεται στην άρθρωση κάποιων φωνημάτων ( συνήθως στο “ρ”, “δ-θ”, “σ” και ίσως και σε άλλα) με αποτέλεσμα η ομιλία του να μην είναι καθαρή και κατανοητή και συχνά παίζει μόνο του.
Τα προβλήματα λόγου και ομιλίας συνήθως αποκαθίστανται χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα και σε σύντομο σχετικά διάστημα.
Η ολοκληρωμένη και έγκαιρη διάγνωσή τους μπορεί να βοηθήσει ώστε να αποφευχθούν δυσάρεστες καταστάσεις και προβλήματα στο σχολικό περιβάλλον του παιδιού.
Συχνά βέβαια αποτελούν ένδειξη ύπαρξης πιο σύνθετων προβλημάτων και διαταραχών, τα οποία με την έγκαιρη διάγνωση και την ολοκληρωμένη παρέμβαση θα έχουν πολύ καλύτερη πρόγνωση και εξέλιξη.
