H είδηση ότι στην κυβέρνηση θωρακίζονται έναντι στα σενάρια ρωσικής παρέμβασης στις ελληνικές εκλογές δημιούργησε αίσθηση στην πολιτική πιάτσα. Μάλιστα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και τομεάρχης Εσωτερικών του κόμματος Κώστας Ζαχαριάδης έφτασε να καταθέτει ερώτηση στον υπουργό Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, κάνοντας λόγο για “ανεύθυνη διακίνηση σεναρίων για εμπλοκή ξένων κρατών στις εθνικές εκλογές” που “δημιουργεί κλίμα έντονης ανησυχίας και ανασφάλειας στους Έλληνες πολίτες και δυναμιτίζει το πολιτικό σκηνικό”.
Η αλήθεια, βεβαίως, είναι κάπως διαφορετική. Και αυτό γιατί, όπως διευκρινίζει αρμόδια πηγή στο protothema.gr, το υπουργείο Εσωτερικών δεν έχει κάνει συσκέψεις με αντικείμενο την αποσόβηση πιθανού “ρωσικού δακτύλου” στις ελληνικές εκλογές, κάτι που θεωρείται εξαιρετικά απίθανο. Από την άλλη, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν γίνει και συσκέψεις για τις εκλογές: προ μηνών, ο κ. Βορίδης είχε συζήτηση με τους υπευθύνους της Γενικής Διεύθυνσης Εκλογών του υπουργείου του και την εταιρία Singular Logic που διαχειρίζεται το πληροφοριακό σύστημα για την εκλογική διαδικασία, “τεστάροντας” μια ιδέα που είχε.
Ποια ήταν η ιδέα; Ο κ. Βορίδης ήθελε να διαπιστώσει, αν υπήρχε περιθώριο να ηλεκτρονικοποιηθεί πλήρως η διαδικασία με την εισαγωγή scanner για την ανάγνωση της ψήφου σε κόμματα και τους σταυρούς προτίμησης, ώστε να υπάρχει άμεση ενσωμάτωση στη βάση δεδομένων της Singular και έτσι να εξάγεται άμεσα το εκλογικό αποτέλεσμα, λίγη ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης. Κάτι τέτοιο, όμως, όπως προέκυψε από μια γρήγορη συζήτηση, θα ήταν εξαρετικά ασύμφορο, καθώς το κόστος για την προμήθεια των scanner ήταν εξαιρετικά υψηλό, ενώ υπήρχαν επιφυλάξεις για το τι θα γινόταν σε περίπτωση πτώσης της τάσης ή του δικτύου, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν σε εσωκομματικές διαδικασίες. Έτσι, η ιδέα αφέθηκε κατά μέρος και δεν επιστρατεύτηκε εκ νέου.
Στεγανοποιημένες εκλογές
Το ερώτημα, βεβαίως, παραμένει: πώς θα μπορούσαν να επηρεαστούν οι εκλογές από μια τρίτη δύναμη; ένα είναι το θεωρητικό παράθυρο τόσο ως προς τη διαδικασία εντός Ελλάδος, όσο και σε ό,τι αφορά τους αποδήμους: η ηλεκτρονική διαδικασία μετάδοσης των αποτελεσμάτων από τα tablet των εκλογικών κέντρων στη βάση της Singular Logic. Αρμόδια πηγή, πάντως, απαντά ότι και η ηλεκτρονική διαδικασία είναι απολύτως στεγανοποιημένη.
Ακόμα και να μην ήταν, όμως, οι εκλογές στην Ελλάδα έχουν μια ειδοποιό διαφορά σε σχέση με αυτές στις ΗΠΑ: οι ψηφοφόροι ψηφίζουν στο χέρι και τα αποτελέσματα καταγράφονται χειρόγραφα. Συγκεκριμένα, οι πολίτες παίρνουν έγχαρτα ψηφοδέλτια, βάζουν σταυρό με στιλό, υπογράφουν σε εκτυπωμένες καταστάσεις, ενώ στη συνέχεια τα πρακτικά της ψηφοφορίας καταγράφονται και σε χαρτί, υπογεγραμμένα από τον δικαστικό αντιπρόσωπο. Μάλιστα, δημιουργούνται και αντίγραφα. Έτσι, το ηλεκτρονικό μήνυμα που αποστέλλεται στην κεντρική βάση δεδομένων υποστηρίζεται και από έντυπα στοιχεία. Και, αν υπάρξει κάποια ατέλεια στην ηλεκτρονική διαδικασία, υπάρχει πάντα το έντυπο backup. Το ίδιο ισχύει και για τις εκλογές των αποδήμων, από τη στιγμή που δεν επιτρέπεται η ηλεκτρονική ψηφοφορία και θα στηθούν κάλπες σε αρκετά σημεία στο εξωτερικό, άρα η διαδικασία θα είναι όμοια με το εσωτερικό.
Τούτων δοθέντων, αρμόδια πηγή με πολύ μακρά εμπειρία στις εκλογικές διαδικασίες της χώρας, εκτιμά ότι δεν υπάρχει περιθώριο παρέμβασης τρίτου στις ελληνικές εκλογές με τον τρόπο που γίνονται και τις συστημικές ασφαλιστικές δικλείδες που υπάρχουν.
Ασκήσεις ρωσικής επιρροής
Κάπως έτσι, το βασικό περιθώριο παρέμβασης που υπάρχει είναι στη διαδικασία πριν τις εκλογές, με άλλα λόγια στο πολιτικό παιχνίδι ή τα social media. Και αν για τα social media πολλά εικάζονται, το μόνο στοιχείο τεκμηριωμένης απόπειρας ρωσικής παρέμβασης που υπάρχει είναι η προσπάθεια να στηθεί ένα κανάλι φιλικό προς τις θέσεις της Ρωσίας προ ετών, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Αυτό περιγράφεται με αναλυτικά στοιχεία σε έγγραφο του Υπουργείου Δικαιοσύνης των Ηνωμένων Πολιτειών τον περασμένο Απρίλιο, το οποίο ανέφερε μεταξύ άλλων ότι μεταφέρθηκαν 10 εκατ. δολάρια από τον ρώσο ολιγάρχη Κονσταντίν Μαλοφέγεφ το 2015 σε ενδιάμεσο πρόσωπο στην Ελλάδα για το στήσιμο περιφερειακού τηλεοπτικού δίκτυο στην Ελλάδα (που λειτούργησε το 2016) με σκοπό την προώθηση των συμφερόντων της Μόσχας. Το εν λόγω παρένθετο πρόσωπο ήταν ο εφοπλιστής Γιάννης Καραγεώργης και το τηλεοπτικό δίκτυο το Hellasnet, το οποίο στήθηκε και εγκαινιάστηκε με την παρουσία αρκετών στελεχών της τότε κυβέρνησης.
Στο ζήτημα αυτό εξάλλου, αναφέρθηκε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη ΔΕΘ σημειώνοντας ότι υπάρχουν «στοιχεία για παρεμβάσεις» οι οποίες «αναφέρονται πολύ αναλυτικά σε αποφάσεις της αμερικανικής Δικαιοσύνης για τη διοχέτευση πολύ σημαντικών ποσών μέσω Ρώσων ολιγαρχών σε Ελληνες εκπροσώπους -σε αυτά συμμετείχαν και Ελληνες δημοσιογράφοι- με σκοπό να στηθεί δίκτυο φιλορωσικών σταθμών στην Ελλάδα το 2016». Ως τώρα, πάντως, στις ελληνικές αρχές δεν έχει περιέλθει άλλο στοιχείο για “γκρίζες” ρωσικές δραστηριότητες, είτε όσον αφορά το στήσιμο ΜΜΕ τόσο και ως προς το πολιτικό σύστημα.
