Στον απόηχο της διάσκεψης για το Λιβυκό, οι ΥΠΕΞ των κρατών-μελών της ΕΕ αποφάσισαν την ενεργοποίηση της ναυτικής επιχείρησης «Σοφία» στη Μεσόγειο, με νέα εντολή την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Ποιος ο ρόλος της Ελλάδας.
Κινητικότητα παρατηρείται στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης λίγες μόνο ώρες έπειτα από τη διάσκεψη του Βερολίνου. Ο ύπατος εκπρόσωπος για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Ασφάλειας Ζοζέπ Μπορέλ, ανακοίνωσε τις συλλογικές αποφάσεις που πάρθηκαν με γνώμονα τη διεθνή συμφωνία που επετεύχθη στη γερμανική πρωτεύουσα, στοχεύοντας στην εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη με την επανεκκίνηση της πανευρωπαϊκής ναυτικής επιχείρησης «Σοφία».
Η «Σοφία» ξεκίνησε το 2015 με στόχο την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και τον έλεγχο του εμπάργκο που είχαν επιβάλει τα Ηνωμένα Εθνη στη Λιβύη. Με απόφαση των Ευρωπαίων υπουργών, η αποστολή της ναυτικής επιχείρησης θα επικεντρωθεί πλέον αποκλειστικά στον έλεγχο του εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί στη Λιβύη.
«Κανείς δεν τάχθηκε κατά της απόφασής αυτής», είπε ο Μπορέλ μετά τη σύνοδο των υπουργών, στις Βρυξέλλες. «Η εντολή θα επικεντρωθεί ειδικά στην αντιμετώπιση της διακίνησης όπλων», εξήγησε.
Το αίτημα αναθεώρησης της εντολής της «Σοφίας» διατυπώθηκε από την Ιταλία.
Σύμφωνα με έναν Ευρωπαίο διπλωμάτη, η νέα εντολή θα επιτρέψει να καθοριστούν νέες ζώνες επιτήρησης για τα πλοία που θα τεθούν στη διάθεση των χωρών-μελών για την επιχείρηση αυτήν, και στα οποία θα συμμετέχει και η Ελλάδα.
Ο Μπορέλ διαβεβαίωσε ότι τα πλοία που θα αναπτυχθούν θα εξακολουθήσουν να τηρούν τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το ναυτικό δίκαιο και θα σώζουν μετανάστες που διατρέχουν κίνδυνο στη Μεσόγειο. Όμως οι ζώνες που θα επιτηρούν δεν θα βρίσκονται κατ’ ανάγκη πάνω στη διαδρομή που ακολουθούν τα πλοιάρια που μεταφέρουν μετανάστες στην Ευρώπη.
«Η επιτήρηση του εμπάργκο δεν θα πρέπει να γίνεται μόνο στη θάλασσα αλλά και στην ξηρά. Τα όπλα περνούν από τα σύνορα γειτονικών χωρών και χρειάζονται δορυφόροι, εναέρια μέσα και χερσαίοι έλεγχοι», τόνισε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.
Πρόσκληση για τη διαδικασία του Βερολίνου αναμένει η Αθήνα
Στη συνάντηση των Βρυξελλών είχαμε και την πρώτη επίσημη αντίδραση της Αθήνας στη διαδικασία του Βερολίνου, δια στόματος του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. Ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας δήλωσε μετά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες ότι η Ελλάδα αναμένει να συμπεριληφθεί και αυτή στα επόμενα στάδια της διαδικασίας του Βερολίνου, χωρίς όμως να λάβει σχετικές διαβεβαιώσεις.
Ο υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε τη Κυριακάτικη συνάντηση ένα θετικό πρώτο βήμα, εξέφρασε όμως την ενόχληση της Ελλάδος γιατί δεν υπήρξε στα συμπεράσματα ρητή αναφορά που να καταδεικνύει ότι τα μνημόνια Τουρκίας-Λιβύης είναι κενά περιεχομένου.
«Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έγινε αναλυτική συζήτηση για τα ζητήματα της Λιβύης. Είχα την ευκαιρία να τοποθετηθώ από μέρους της ελληνικής κυβέρνησης και να χαρακτηρίσω τα συμπεράσματα του Βερολίνου, καταρχήν, σαν ένα θετικό πρώτο βήμα», σημείωσε ο Έλληνας αξιωματούχος και συνέχισε: «Θετικό, γιατί βεβαιώνει τη διάθεση όλων των πλευρών να βρουν μια πολιτική λύση και γιατί επαναλαμβάνει την ανάγκη εφαρμογής του εμπάργκο όπλων προς τη Λιβύη». Ο Νίκος Δένδιας δεν θέλησε να δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες επισημαίνοντας πως πρόκειται για «ένα πρώτο βήμα» και «όλα θα κριθούν από τη συνέχεια».
Στο μεταξύ, ο Έλληνας ΥΠΕΞ δεν έκρυψε την ενόχληση της ελληνικής κυβέρνησης «όχι μόνο γιατί δεν προσκλήθηκε» (σ.σ. στη διάσκεψη του Βερολίνου) αλλά κυρίως γιατί «δεν συμπεριλήφθησαν στα συμπεράσματα στοιχεία που να αποτελούν ρητή αναφορά στην ομόφωνη απόφαση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης του Δεκεμβρίου, μια απόφαση που μας δεσμεύει όλους».
Στα θετικά για την ελληνική διπλωματία σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Νίκος Δένδιας είναι πως ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ, τον διαβεβαίωσε ότι η θέση της Ε.Ε. παραμένει η ίδια, ότι τα μνημόνια Λιβύης – Τουρκίας είναι παράνομα και κενά περιεχομένου.
Δήλωση ΥΠΕΞ @NikosDendias με το πέρας των εργασιών του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) της ΕΕ στις Βρυξέλλες
Διαβάστε ➡https://t.co/QBxu8mX9Fk
Δείτε ⤵ pic.twitter.com/HGna2oofcK
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) 20 January 2020
Φιλικό χτύπημα στην πλάτη της Αθήνας από το Βερολίνο
Την κατανόηση της Γερμανίας, στις ελληνικές ανησυχίες για τα μνημόνια της Τουρκίας με την Λιβύη, εξέφρασε ο γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ. Η Αθήνα δεν έκρυψε τη δυσαρέσκειά της για τη μη πρόσκληση της στη διάσκεψη του Βερολίνου, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να λέει ότι αυτές οι συμφωνίες δεν αποτέλεσαν αντικείμενο της χθεσινής διάσκεψης.
Κληθείς να δώσει διευκρινίσεις σχετικά με τους συμμετέχοντες στη συνάντηση για την Λιβύη, ο Στ. Ζάιμπερτ αναφέρθηκε σε «ξένους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν, στηρίζουν, εξοπλίζουν τη μία ή την άλλη πλευρά» του λιβυκού εμφυλίου και πρόσθεσε ότι οι γειτονικές προς την Λιβύη χώρες επηρεάζονται συχνά πολύ δυσάρεστα «από την αστάθεια και το χάος» στη χώρα και αυτό ισχύει κυρίως για την περιοχή του Σαχέλ. Για αυτό, ανέφερε, συμμετείχαν στην διάσκεψη, τόσο ο πρόεδρος της Αλγερίας όσο και η Αφρικανική Ένωση.
