Γιατί η δημοσιογραφία δεν είναι… έγκλημα.
Δεκάδες συλλήψεις δημοσιογράφων σε Χονγκ Κονγκ, Ρωσία, Ινδία «φιμώνουν» κάθε ελευθερία στην έκφραση.
«Ημέρα.. ανελευθερίας» για κάθε έκφραση δημοκρατικότητας στη διοικητική περιοχή της Κίνας, το Χόνγκ Κόνγκ, στην Ινδία, στη Ρωσία σε χώρες που «συλλαμβάνουν» την ελεύθερη δημοσιογραφία. Τα λουριά της αναχρονιστικότητας «ζώνουν» για ακόμη μία φορά το «θεριό» της αντικειμενικής αλήθειας λίγο πριν τον επιθανάτιο βρόγχο της τελικής υποταγής. Η δημοσιογραφία ηττάται. Για ακόμη μία φορά. Σε χώρες που κυνηγούν κάθε αντιφωνούσα κραυγή. Η δημοσιογραφία ηττάται. Ηχηρά. Αθόρυβα. Απόλυτα. Αλήθεια, τις πταίει; Ποιος ευθύνεται για την προσπάθεια φίμωσης της πολυφωνίας σε μία εποχή της εξ αποστάσεως ελευθερίας;
Η φρενήρης πορεία πλεύσης του κορωνοιού σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο εν μέσω του δεύτερου κύματος έξαρσης του ιού, «ξεσκεπάζει» τις προσπάθειες φίμωσης της ανεξαρτησίας του τύπου. Η Ινδική κυβέρνηση «πνιγμένη» από την αξιοσημείωτη έκρηξη των κρουσμάτων κορωνοιού ελπίζει να καταστείλει την κάλυψη της κατάστασης από τα εγχώρια ΜΜΕ. Συλλήψεις ανεξάρτητων ρεπόρτερ, κατηγορίες για διασπορά παραπλανητικών ειδήσεων, απόπειρες παραμόρφωσης της αλήθειας, ανυπακοή στις εντολές δημόσιου λειτουργού και καλλιέργεια γόνιμου εδάφους υπερμετάδοσης της νόσου το «μενού» των τελευταίων ημερών.
«Το έμμεσο μήνυμα είναι ότι δεν μπορούμε να δημοσιεύουμε πράγματα που δημιουργούν κακή εικόνα για την κυβέρνηση, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε τα στραβά μάτια σε ζητήματα που παρατηρούμε», αναφέρει ο Όμ Σάρμα, δημοσιογράφος μίας ημερησίας εφημερίδας σε ορεινή πολιτεία της Βόρειας Ινδίας. Λίγα χιλιόμετρα μακριά στο Τζαμού και στο Κασμίρ, αστυνομικοί προχώρησαν στον προπηλακισμό ενός ρεπόρτερ του Kasmir Observer, Μουστάκ Αχμέντ Γκανάι πριν την τελική σύλληψή του κατά τη δημοσιογραφική κάλυψη του εθνικού κλειδώματος.
«Η δημοσιογραφία είναι πάθος, ειδικά για εμάς στο Κασμίρ. Δεν έχουμε περιθώριο να υποχωρήσουμε», δήλωσε στον Guardian, κατά την επιστροφή στο γραφείο από την 48ωρη σύλληψή του ένεκα ανυπακοής στον Νόμο για τις επιδημίες. Η Ινδία κατρακυλά στην 142η θέση του παγκόσμιο χάρτη ελευθερίας του τύπου. Την ίδια στιγμή, ο Πρακάς Τζαβαντεκάρ, υπουργός πληροφόρησης και μεταδόσεων της χώρας υποστηρίζει ότι «τα ΜΜΕ στην Ινδία απολαμβάνουν απόλυτη ελευθερία. Θα καταρρίψουμε, και μάλιστα σύντομα, όλες αυτές τις μελέτες που τείνουν να περιγράφουν με μελανά χρώματα την «Ελευθερία του Τύπου» στην Ινδία».
Τα ανεξάρτητα ΜΜΕ σε ελεύθερη πτώση μετρούν τις ανυπολόγιστες πληγές της κρατικής παρεμβατικότητας στην αναζήτηση της άλλης όψης του νομίσματος, μιας άλλης «καταδιωκόμενης» αλήθειας. Άραγε, με πόσες φωνές «μιλά» η αλήθεια, πόσα αυτιά την εισακούν σ’ ένα κόσμο που επιλέγει να σιωπά;
Πρωινό Κυριακής 21ης Ιουνίου, ο εκδότης της ανεξάρτητης ειδησεογραφικής σελίδας, Mediazona, Πιότρ Βερζίλοφ, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας της αστυνομικής βιαιότητας έπειτα από την έφοδο στο διαμέρισμά του και τη 15ημερη κράτησή του με τη «φουσκωμένη» κατηγορία της παραλείψεως δήλωσης του καναδικού διαβατηρίου. «Πέρασα τις δύο εβδομάδες που ήμουν στη φυλακή, ψάχνοντας τις συσκευές και τα σημειωματάριά μου, τα οποία κατέσχεσαν, ψάχνοντας να βρουν τι είδους ποινική υπόθεση θα μπορούσαν να στήσουν. Το μόνο που μπόρεσαν να βρουν ήταν αυτό το μάλλον αξιοθρήνητο – και κατά βάση αχρησιμοποίητο – άρθρο του ρωσικού κώδικα για τη μη δήλωση ξένου διαβατηρίου. Πρέπει να είναι η πρώτη φορά οπουδήποτε στον κόσμο που ένας άνθρωπος διώκεται επειδή έχει στην κατοχή του καναδικό διαβατήριο», σημείωσε περιπαιχτικά ο Βερζίλοφ στην Washington Post.
Η περίπτωση του Πιότρ Βερζίλοφ ακολουθεί το μακρόσυρτο χορό ανάλογων περιστατικών σε ολόκληρο τον κόσμο του δημοσιογραφικού ερυενάν, με κομβικό σημείο το δημοψήφισμα της 1ης Ιουλίου. Ένα δημοψήφισμα που εδραιώνει την απόλυτη κυριαρχία του Βλάντιμιρ Πούτιν έως το 2036. «Θύματα» της εξουσιαστικής δύναμής του οι αντιφρονούντες δημοσιογράφοι, πολιτικοί και ακτιβιστές που τολμούν να υψώσουν ασπίδα έναντι της πολιτικής πρακτικής του, οδηγούμενοι σε σύλληψη ακόμη και καταδίκη. «Θύματα» της πολιτικής δεσποτικότητας του Πούτιν που ανάγονται σε αγγελιοφόρους μηνυμάτων των ισχυρών μυστικών υπηρεσιών του Ρώσου Προέδρου.
O Ιβάν Σαφρόνοφ, δημοσιογράφος με ιστορικό εργασίας στη διαστημική υπηρεσία της Ρωσίας στο εδώλιο του κατηγορουμένου σκεπάζεται από ένα σύννεφο κατηγοριών περί διαρροής ευαίσθητων κρατικών μυστικών τρία χρόνια πριν. Η ασυνήθιστη ακροαματική διαδικασία ελλείψει αποδεικτικών στοιχείων κίνησε ένα ποτάμι διαμαρτυρίας από ένθερμους δημοσιογράφους που έσπευσαν να φωτογραφηθούν σε διάφορες πόλεις της Ρωσίας με αξιώσεις απελευθέρωσης του Σαφρόνοφ.
Σβετλάνα Προκοπίεβα, δημοσιογράφος καταδικασθείσα στις 6 Ιουλίου για υπεράσπιση τρομοκρατών αντιστέκεται σθεναρά στη σκόνη των κατηγοριών προχωρώντας σε έφεση. Και η μακραίωνη μελανή λίστα των διωχθέντων συνεχίζεται. Η Δημοκρατία καταζητείται.
«Στην πραγματικότητα, δε χρειάζεται να συλλάβουν πολλά άτομα. Το μόνο που έχουν ανάγκη είναι μια πολύκροτη υπόθεση που θα στείλει ένα ανατριχιαστικό μήνυμα», υποστηρίζει η Ρέιτσελ Ντένμπερ του Παρατηρητηρίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων. «Πρόκειται για πολύ σοβαρές κατηγορίες εναντίον βετεράνων της δημοσιογραφίας, επομένως νομίζω ότι μπαίνουμε σε μια εντελώς καινούργια περίοδο».
Η ασάφεια του ρωσικού νόμου περί κρατικών μυστικών συσφίγγει τη θηλιά της «δημόσιας κρεμάλας» για εκατοντάδες δημοσιογράφους, επιστήμονες και ερευνητές που εκτίθενται σε καταστάσεις κινδύνου-έρμαιο των προεδρικών διαθέσεων.
Κορωνίδα του στραγγαλισμού της ελεύθερης έκφρασης υπό το μανδύα της δημοκρατικότητας η σύλληψη του μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης και ιδρυτή του Apple Daily, Τζίμι Λάι από τις αστυνομικές αρχές της Κίνας με σημαία τις κατηγορίες παράνομης συμπαιγνίας με μία ξένη χώρα. Τα ανεξέλεγκτα σκάγια της τυφλής εφαρμογής του νέου νόμου περί εθνικής ασφάλειας που τέθηκε σε ισχύ την ενδεκάτη πρωινή στις 30 Ιουνίου, πλήγωσαν κάθε αρχή καθώς χρησιμοποιούνται ως όπλα κατά του κινήματος υπεράσπισης της δημοκρατίας του Χονγκ Κονγκ. Ο κ. Λάι, ένας πάλαι ποτέ ένθερμος μισητής του κινεζικού κομμουνιστικού κόμματος προ εηκρίσεως του νόμου «προφήτευσε» την έλευση «μίας μέρας όπου το Κουμουνιστικό Κόμμα θα κουραστεί όχι μόνο από τον Ελεύθερο Τύπο του Χονγκ Κονγκ αλλά και από τους ελεύθερους ανθρώπους του. Αυτή η μέρα έχει έρθει.»
Μήνες πριν από το ξέσπασμα του πανδιμικού εφιάλτη, σωρεία διαδηλωτών κατέκλυσε τους δρόμους του Χονγκ Κονγκ απαιτώντας τη διασφάλιση της δέσμευσης προστασίας των ελευθεριών κατά την προσχώρηση της βρετανικής αποικίας στην Κίνα, το 1997. Εν αντιθέσει το Πεκίνο επιδόθηκε σε έναν άκαρπο αγώνα δρόμου για υπονόμευση της αρχής «μία χώρα, δύο συστήματα», μίας αρχής που ποδοπατήθηκε από τον αυταρχικό κανόνα του Προέδρου Χι Τζινπίνγκ. Η σύλληψή του-τροχοπέδη ενός ανελέητου κυνηγιού αποδεικτικών στοιχείων μέσω της συγκέντρωσης δεμάτων εγγράφων, καταγεγραμμένων από το εξοργισμένο προσωπικό της εφημερίδας. Το μέλλον του 71χρονου μεγιστάνα φαντάζει αβέβαιο, σχεδόν ζοφερό καθώς τα εγκαίνια εφαρμογής του ποινικού πλαισίου ενός καθόλα νέου νόμου προβλέπουν κυρώσεις τόσο σοβαρές όσο η θανατική ποινή για τα εγκλήματα της συμπαιγνίας με εξωγενείς δυνάμεις και της τρομοκρατίας. Η εισαγωγή άλλωστε του νόμου περί εθνικής ασφάλειας πυροδότησε πολλαπλές αντιδράσεις «αναγκάζοντας» τον Αμερικανό Πρόεδρο σε τερματισμό του καθεστώτος στο οποίο έχει περιέλθει το Χονγκ Κονγκ ως ημιαυτόνομη περιοχή, τις εξαγωγές στρατιωτικού εξοπλισμού καθώς και διπλής χρήσης τεχνολογίας διαμέσου Χονγκ Κονγκ.
Η κυβέρνηση Τραμπ έπειτα από τον αποκλεισμό των δημοκρατικών υποψηφιοτήτων για το νομοθετικό συμβούλιο διέταξε μία σειρά κυρώσεων σε 11 αξιωματούχους του Χονγκ Κονγκ, συμπεριλαμβανομένης της διευθύνουσας της εκτελεστικής επιτροπής, Carrie Lam. ΗΠΑ, Βρετανία, Νέα Ζηλανδία, Αυστραλία και Καναδάς προχώρησαν στη σύσταση ενός πλέγματος κοινών ενεργειών κατά του εμπάργκο στους υποψηφίους και της αναβολής της εκλογικής αναμέτρησης «που υπονόμευσαν τη δημοκρατική διαδικασία», μία διαδικασία –στυλοβάτη σταθερότητας του Χονγκ Κονγκ..
Η σταδιακή κατολίσθηση κάθε έννοιας δημοκρατικού πλουραλισμού μέσω δεκάδων συλλήψεων βετεράνων της δημοσιογραφικής σφαίρας βραχυκυκλώνει την ελευθερία της έκφρασης σε κοινωνίες που λογίζουν τη δημοκρατία για δειλία, την ελευθερία ως επανάσταση, την συνομιλία με «ξένους» ως εσχάτη προδοσία. Έννοιες που μεταμφιέζονται, λέξεις που λοξοδρομούν. «Για να δικαιολογούν τις πράξεις τους άλλαζαν ακόμα και την σημασία των λέξεων. Η παράλογη τόλμη θεωρήθηκε ανδρεία και αφοσίωση στο κόμμα, η προσωπική διστακτικότητα θεωρήθηκε δειλία που κρύβεται πίσω από εύλογες προφάσεις και η σωφροσύνη προσωπίδα της ανανδρίας. Η παραφορά θεωρήθηκε ανδρική αρετή, ενώ η τάση να εξετάζονται προσεκτικά όλες οι όψεις ενός ζητήματος θεωρήθηκε πρόφαση για υπεκφυγή». – Θουκυδίδης- Ιστορίαι
