Το δορυφορικό Ιντερνετ περνά σε νέα και ποιοτικά ανώτερη φάση – Προσφέρει αδιάλειπτη πρόσβαση στο Διαδίκτυο, σε ταχύτητες που ξεπερνούν τις αντίστοιχες των επίγειων συνδέσεων – Πόσο κοστίζει
Μολονότι η εταιρεία δεν λειτουργεί με βάση κάποιο τοπικό παράρτημα ή αντιπροσωπεία στη χώρα μας, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί πλέον να συνδεθεί στο Διαδίκτυο μέσω των δορυφόρων της Starlink. Υπό δύο θεμελιώδεις προϋποθέσεις: α) Ο χρήστης να έχει ελέγξει ότι η υπηρεσία είναι προσβάσιμη από τη διεύθυνση όπου θα εγκατασταθεί το κάτοπτρο (πιάτο) και β) να παραγγείλει το «πακέτο» της Starlink απευθείας από την εταιρεία, καταβάλλοντας 739 ευρώ. Στο ποσόν αυτό περιλαμβάνεται το κόστος του εξοπλισμού (654 ευρώ) και τα έξοδα αποστολής του (85 ευρώ). Η δε συνδρομή έχει οριστεί στα 99 ευρώ ανά μήνα.
Η έλευση της Starlink αποτελεί μείζον γεγονός για τον τομέα των ευρυζωνικών υπηρεσιών, καθώς κατ᾿ ανάγκην ωθεί προς την αφύπνιση μια ολόκληρη αγορά. Διότι, η παροχή δορυφορικής πρόσβασης στο Διαδίκτυο δεν είναι κάτι καινούριο, διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα. Οι πάροχοι των υπηρεσιών αυτού του είδους αναπτύσσονται στην εγχώρια αγορά επί αρκετά χρόνια, χωρίς όμως να έχουν κατορθώσει να προσελκύσουν μεγάλο αριθμό συνδρομητών. Εως πρότινος το «δορυφορικό Ιντερνετ» ήταν κατά το πλείστον ελάχιστα γνωστό και παρέμενε ταυτισμένο κυρίως -δικαίως και αδίκως- με πολύ υψηλές χρεώσεις, ασταθή και ευμετάβλητη λειτουργία αναλόγως των καιρικών συνθηκών, αλλά και σχετικά χαμηλές επιδόσεις. Οπότε, η πλήρης ενεργοποίηση της Starlink στην Ελλάδα αυτομάτως ανατρέπει τα μέχρι στιγμής δεδομένα στον χώρο.
Η εταιρεία του Ελον Μασκ -ως θυγατρική της διαστημικής SpaceX- υπόσχεται αδιάλειπτη δορυφορική πρόσβαση στο Διαδίκτυο και δη σε ταχύτητες που συγκρίνονται ή και ξεπερνούν κατά πολύ τις αντίστοιχες των επίγειων συνδέσεων, ακόμη και όσων εξ αυτών εκτελούνται μέσω οπτικών ινών, οι οποίες θεωρούνται γενικώς ως οι πλέον αποδοτικές.
Το γεγονός ότι, ελέω Starlink, το δορυφορικό Ιντερνετ περνά σε μια εντελώς νέα και ποιοτικά ανώτερη φάση πιστοποιείται αφενός από την επίσημη αδειοδότηση που χορήγησε η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) για την εγκατάσταση των απαραίτητων, ειδικών κατόπτρων της αμερικανικής εταιρείας. Αφετέρου, το πλέον έγκυρο πειστήριο ότι η Starlink είναι πλέον καθ᾿ όλα ενεργή στη χώρα μας, αποτελούν ίσως οι φωτογραφίες που αναρτώνται στο Facebook, στη σελίδα της ομάδας «Starlink Greece Community».
Η συγκεκριμένη κοινότητα αριθμεί προς το παρόν πάνω από 250 μέλη και από την ημέρα της δημιουργίας της, στις 18 Φεβρουαρίου του 2021 έως τον περασμένο Μάρτιο περίπου, δεν ήταν παρά ένας τόπος εικονικής συνάθροισης ανθρώπων που αδημονούσαν να δουν στην οθόνη του υπολογιστή τους, επιτέλους, την ειδοποίηση ότι η Starlink είναι διαθέσιμη στην περιοχή τους. Τις τελευταίες ημέρες, όμως, στο άτυπο αυτό forum δημοσιοποιούνται εικόνες είτε από το κιβώτιο με τον εξοπλισμό για την εγκατάσταση του κατόπτρου (προαιρετικά περιλαμβάνονται ακόμη και τα τρυπάνια για τη διάτρηση τοίχων) είτε screenshot από μετρήσεις ταχύτητας. Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν τη θεαματική διαφορά απόδοσης της δορυφορικής σύνδεσης μέσω Starlink, σε σύγκριση με κάποια συμβατική – με τα κλασικά χάλκινα καλώδια ή με οπτικές ίνες.
Οι πάροχοι υπηρεσιών πρόσβασης στο Ιντερνετ μέσω δικτύου οπτικών ινών υπόσχονται ταχύτητα έως 200 Mbps για το «κατέβασμα» δεδομένων (downloading) και έως 20 Mbps για το «ανέβασμα» (uploading). Οι εταιρείες δορυφορικού Διαδικτύου που δραστηριοποιούνταν στην Ελλάδα πριν από τη Starlink, στην καλύτερη περίπτωση προσφέρουν πακέτα συνδρομών έως 50 Mbps, συνήθως με όριο στον όγκο δεδομένων ανά μήνα κ.λπ. Σε αυτά η Starlink απαντά με μία και μόνη εκδοχή της προσφοράς της, αναλογικά ακριβότερη από τις υπάρχουσες αλλά και με ασύγκριτα καλύτερες επιδόσεις – τουλάχιστον σε επίπεδο δυνατοτήτων. Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το συνοδευτικό κείμενο στην ιστοσελίδα της Starlink, «οι χρήστες θα πρέπει να περιμένουν ταχύτητες downloading μεταξύ 100 και 200 Mbps, με υστέρηση (latency) 20 χιλιοστών του δευτερολέπτου στα περισσότερα σημεία της Γης».
Παντός καιρού
Με μια αυτοπεποίθηση στα όρια της έπαρσης, χαρακτηριστική ίσως όλων των εγχειρημάτων του Ελον Μασκ, η Starlink αποκαλεί τις υπηρεσίες που προσφέρει «το πιο προηγμένο ευρυζωνικό σύστημα πρόσβασης στο Διαδίκτυο παγκοσμίως». Ο συγκεκριμένος αυτο-έπαινος τεκμηριώνεται με αναφορά στην τεχνική δομή, δηλαδή τον πυρήνα της Starlink ως εξής: «Το Ιντερνετ της Starlink λειτουργεί με τη μετάδοση της πληροφορίας διαμέσου του διαστημικού κενού, διότι σε αυτό το περιβάλλον ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα (περίπου 47% ταχύτερα) από ό,τι περνώντας μέσα από οπτικές ίνες.
Ενώ οι περισσότεροι πάροχοι πρόσβασης στο Διαδίκτυο μέσω δορυφόρων βασίζονται σε έναν και μόνο γεωστατικό τεχνητό δορυφόρο ο οποίος βρίσκεται σε ύψος περίπου 35.000 χιλιομέτρων από τη Γη, η Starlink χρησιμοποιεί έναν αστερισμό από μεγάλο αριθμό δορυφόρων οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από τον πλανήτη μας πολύ πιο χαμηλά, περίπου στα 550 χιλιόμετρα, και καλύπτουν ολόκληρη την υδρόγειο».
Κατ᾿ αυτό τον τρόπο η Starlink αιτιολογεί την ανωτερότητά της έναντι του ανταγωνισμού στο πεδίο του δορυφορικού Διαδικτύου.
Χάρη στο μικρό ύψος τροχιάς, η υστέρηση στη μετάδοση των σημάτων από το Διάστημα στη Γη και αντιστρόφως είναι απειροελάχιστη. Σύμφωνα με τη Starlink, οι θιασώτες των online βιντεοπαιχνιδιών είναι οι πρώτοι που αντιλαμβάνονται αμέσως το πλεονέκτημα της δορυφορικής σύνδεσης έναντι ακόμη και της καλύτερης επίγειας. Το σχεδόν μηδενικό latency είναι ο παράγοντας-κλειδί για τους gamers, καθώς η απόλαυση του ζωντανού παιχνιδιού καταστρέφεται αν το παιχνίδι «κολλήσει» εξαιτίας πτώσης του σήματος, διακοπής κ.λπ.
Μια άλλη πτυχή του τεχνικού εξοπλισμού είναι ότι η Starlink έχει προνοήσει ώστε το κάτοπτρό της να εκχιονίζεται από μόνο του, προκειμένου η σύνδεση με το Διαδίκτυο να μη χάνεται ποτέ, ακόμη και υπό τις πλέον αντίξοες καιρικές συνθήκες, όπως η παρατεταμένη χιονόπτωση, οι θύελλες κ.λπ. Κατά λέξη, η Starlink διαβεβαιώνει τους διστακτικούς υποψήφιους πελάτες της ότι «ο εξοπλισμός μας είναι σχεδιασμένος και δοκιμασμένος ώστε να αντεπεξέρχεται σε μια ευρεία ποικιλία θερμοκρασιών και καιρικών συνθηκών. Σε αυτές περιλαμβάνεται το χιόνι, το χαλάζι, το χιονόνερο, η δυνατή βροχόπτωση και η πολύ έντονη ζέστη. Ο εξοπλισμός της Starlink δεν είναι σχεδιασμένος για να αντέχει σε ανεμοστρόβιλους, τυφώνες, σεισμούς, επιθέσεις μετεωριτών, δεινοσαύρους και άλλες θεόρατες δυνάμεις της φύσης».
Παρά τον εμφανή σαρκασμό μέσω της τερατολογίας -ο οποίος αποτελεί έμμεση απάντηση τους επικριτές του- ο Ελον Μασκ αποπειράται να αποκαταστήσει την αλήθεια σχετικά με την επάρκεια και την αξιοπιστία της Starlink. Διότι στους δορυφόρους που πέφτουν κατά δεκάδες και κάποια άλλα προβλήματα αξιοπιστίας, προστίθενται πολλά ακόμη προβλήματα, αστρονομικής ή και απλώς νομικής φύσης, τα οποία αποτελούν τροχοπέδη για τον πολλαπλασιασμό των συνδρομητών της Starlink – στο εγγύς μέλλον αν μη τι άλλο.
Πέφτουν οι δορυφόροι;
Ο πολλαπλασιασμός των συνδρομητών στις υπηρεσίες της Starlink εξαρτάται, προφανώς, από τον πολλαπλασιασμό των δορυφόρων. Μέχρι στιγμής η εταιρεία έχει κατορθώσει να αναπτυχθεί σε περισσότερες από 30 χώρες του κόσμου, από τον Φεβρουάριο του 2018 έως σήμερα έχει θέσει επιτυχώς σε τροχιά περίπου 2.000 δορυφόρους, εξυπηρετώντας πάνω από 100.000 συνδρομητές ανά την υφήλιο. Ο τελικός στόχος της Starlink είναι η δημιουργία ενός κολοσσιαίου δικτύου 42.000 δορυφόρων, το οποίο θα είναι σε θέση να υποστηρίζει εκατοντάδες εκατομμύρια συνδέσεις στο Ιντερνετ.
Ωστόσο, παρά τα φιλόδοξα σχέδια του Ελον Μασκ, ο οποίος αποφάσισε να επενδύσει στο δορυφορικό Διαδίκτυο ήδη από το 2015, η Starlink δεν έχει να επιδείξει μόνο φαντασμαγορικές επιτυχίες. Μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, μια γεωμαγνητική καταιγίδα αχρήστευσε εντελώς 40 δορυφόρους της Starlink, αμέσως μόλις έγινε η απόπειρα να τεθούν σε τροχιά. Τα ατυχήματα αυτού του είδους είναι μεν συνηθισμένα στο περιβάλλον του Διαστήματος, αλλά επιβαρύνουν σοβαρά τον προϋπολογισμό της Starlink. Ομως ακόμη και όταν όλα εξελίσσονται κατ᾿ ευχήν στις εκτοξεύσεις πυραύλων της SpaceX οι οποίοι μεταφέρουν τεχνητούς δορυφόρους στο Διάστημα, θέτοντας 50-60 εξ αυτών σε τροχιά με κάθε διαστημική αποστολή, η Starlink θα χρειαστεί πάνω από 650 δρομολόγια έως ότου ολοκληρώσει το σχέδιό της. Εν τω μεταξύ, όμως, η εταιρεία που πασχίζει να υλοποιήσει ένα από τα τολμηρά οράματα του Ελον Μασκ, θα πρέπει να υπερπηδά εμπόδια, όπως π.χ. οι αντιδράσεις των αστρονόμων και οι αιτιάσεις περί μονοπωλιακής εκμετάλλευσης της αγοράς.
Οι μεν επιστήμονες προσάπτουν στη Starlink ανεπιθύμητες παρεμβολές στην παρατήρηση του σύμπαντος, καθώς οι δορυφόροι αντανακλούν την ακτινοβολία του ήλιου και προκαλούν σύγχυση στα τηλεσκόπια. Εκτός αυτού, ένα τόσο μεγάλο πλήθος τεχνητών δορυφόρων επιβαρύνει το διαστημικό περιβάλλον με απορρίμματα, είτε επειδή οι δορυφόροι καταστρέφονται πρόωρα -όπως συνέβη πριν από λίγους μήνες- είτε διότι θα ξεπερνούν το προβλεπόμενο όριο ζωής τους και θα διαλύονται. Οι δε κατά τόπους Αρχές ανά τον κόσμο ενδέχεται να κηρύξουν νομικό πόλεμο στη Starlink, επικαλούμενες τα συμφέροντα του καταναλωτή, την προστασία του περιβάλλοντος -γήινου και διαστημικού- κ.λπ. Αυτό ακριβώς συνέβη στη Γαλλία, όπου το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο της χώρας ανακάλεσε την άδεια λειτουργίας της Starlink. Εξυπακούεται, βεβαίως, ότι θα υπάρξει συνέχεια, καθώς η Starlink παρουσιάζει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις που θα καθησυχάσουν τόσο τις Αρχές όσο και τις οικολογικές οργανώσεις. Η γαλλική αγορά, με 17 εκατ. και πλέον δυνάμει συνδρομητές, είναι άλλωστε υπερβολικά σημαντική για τη Starlink.
Δορυφόροι VS οπτικών ινών
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, η Starlink χειρίζεται τις σχέσεις της με τις αρμόδιες Αρχές μέσω ενός αθηναϊκού δικηγορικού γραφείου. Η πληροφόρηση για τα επόμενα βήματα της εταιρείας στη χώρα μας είναι εξαιρετικά περιορισμένη και μόνο εμμέσως κοινοποιούνται πληροφορίες, όπως ότι θα δημιουργήσει ενδεχομένως κάποιο τοπικό γραφείο ή ότι θα εγκαταστήσει επίγειο σταθμό δορυφορικής εκπομπής σημάτων στη Νεμέα ή τις Θερμοπύλες. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τονίζει ότι «εμείς, με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 57/2021, η οποία αφορά τις προϋποθέσεις και τις επιτρεπόμενες προδιαγραφές εγκατάστασης των κατόπτρων, δημιουργήσαμε το νομικό πλαίσιο για την εύρυθμη λειτουργία του δορυφορικού Ιντερνετ.
Δεν νομοθετήσαμε για τη Starlink, αλλά για οποιονδήποτε πάροχο δραστηριοποιείται επί του παρόντος ή σκοπεύει να δραστηριοποιηθεί στο μέλλον. Διότι το υπουργείο αλλά και προσωπικά ο υπουργός, Κυριάκος Πιερρακάκης, προσπαθούν να ωθήσουν τη χώρα προς την ανάπτυξη στο συγκεκριμένο τομέα, αποτρέποντας το να επαναληφθεί η δραματική καθυστέρηση σχετικά με την εξάπλωση του δικτύου οπτικών ινών».
Στελέχη του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης επισημαίνουν στο «ΘΕΜΑ» ότι «η δική μας προτεραιότητα συνίσταται στην ταχύτερη δυνατή επέκταση του δικτύου οπτικών ινών, το οποίο πρέπει να καταστήσει εφικτή τη σύνδεση στο Ιντερνετ παντού στην επικράτεια. Η Starlink πιθανότατα θα προσφέρει επιπλέον επιλογές σε σημεία της πατρίδας μας τα οποία είναι δυσπρόσιτα – όπως π.χ. τα νησιά της άγονης γραμμής. Σε κάθε περίπτωση, η έλευση της Starlink στην Ελλάδα είναι απολύτως ευπρόσδεκτη, αλλά το δικό μας καθήκον παραμένει η διασύνδεση της χώρας μέσω οπτικών ινών».
