Το νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με το οποίο θεσπίζεται, μεταξύ άλλων, το επίδομα γέννησης, ύψους 2.000 ευρώ, για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2020, έχει ήδη κατατεθεί προς ψήφιση στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Σημειώνεται ότι το επίδομα θα καταβάλλεται σε δύο δόσεις (1.000 και 1.000 ευρώ). Δικαιούχοι είναι όσοι έχουν ισοδύναμο ετήσιο οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ (70.000 για ένα νέο ζευγάρι), υπό την προϋπόθεση να έχει υποβληθεί δήλωση φορολογίας εισοδήματος της ή του δικαιούχου για το προηγούμενο της γέννησης παιδιού φορολογικό έτος.
Αναλυτικότερα, με τις διατάξεις του σχεδίου νόμου:
Θεσπίζεται επίδομα γέννησης, ύψους 2.000 ευρώ, για κάθε παιδί που γεννιέται στην Ελλάδα από την 1η Ιανουαρίου 2020.
Καθορίζεται ως δικαιούχος του ανωτέρω επιδόματος η μητέρα του παιδιού, εφόσον η ίδια ή ο πατέρας αυτού εμπίπτει σε μία από τις ειδικότερα αναφερόμενες κατηγορίες.
Καταβάλλεται, σε ειδικές περιπτώσεις, το επίδομα στο διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα πατέρα του παιδιού, εφόσον αυτός ασκεί την επιμέλειά του και, σε κάθε περίπτωση, στο διαμένοντα νόμιμα και μόνιμα στην Ελλάδα, ο οποίος ασκεί την επιμέλεια του παιδιού, κατόπιν έκδοσης της σχετικής δικαστικής απόφασης.
Καταβάλλεται το επίδομα γέννησης σε δύο ισόποσες δόσεις των 1.000 ευρώ έκαστη.
Προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής της σχετικής αίτησης είτε στο υποσύστημα του πληροφοριακού συστήματος του Μητρώου Πολιτών για τη δήλωση γέννησης είτε απευθείας στο σύστημα του Οργανισμού Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) για το επίδομα γέννησης.
Καθορίζεται ρητά η έννοια του ισοδύναμου οικογενειακού εισοδήματος, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για την καταβολή του επιδόματος γέννησης.
Περιγράφεται η αναγκαία για τον υπολογισμό του ανωτέρω επιδόματος κλίμακα ισοδυναμίας.
Ως προϋποθέσεις χορήγησης του εν λόγω επιδόματος προβλέπονται: α) το εισοδηματικό κριτήριο και ορίζεται ότι το ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα δεν θα πρέπει να υπερβαίνει ετησίως το ποσό των 40.000 ευρώ και β) η υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και της σχετικής Πράξης Διοικητικού Προσδιορισμού Φόρου.
Εισάγεται κριτήριο νόμιμης και μόνιμης διαμονής στην ελληνική επικράτεια των δικαιούχων του επιδόματος γέννησης. Για τους πολίτες τρίτων κρατών, οι οποίοι δεν εμπίπτουν στο ρυθμιστικό καθεστώς συγκεκριμένων περιπτώσεων, απαιτείται δωδεκαετής διαμονή στη χώρα, πριν από την υποβολή της αίτησης, για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης.
Εντάσσεται στους δικαιούχους του επιδόματος και η μητέρα, η οποία, παρόλο που δεν ανήκει σε καμία από τις μνημονευόμενες κατηγορίες δικαιούχων, διαμένει νόμιμα και μόνιμα στη χώρα, λόγω της σχετικής ιδιότητας του πατέρα του παιδιού.
Ορίζεται ότι το επίδομα γέννησης χορηγείται από τον ΟΠΕΚΑ.
Προβλέπεται ότι το επίδομα γέννησης δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου και δεν κατάσχεται ούτε συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), τα νομικά πρόσωπα των τελευταίων και τα ασφαλιστικά ταμεία, όπως, επίσης, δεν κατάσχεται από πιστωτικά ιδρύματα για οφειλές προς αυτά ούτε συμψηφίζεται με οφειλές προς πιστωτικά ιδρύματα και δεν προσμετράται στο συνολικό, πραγματικό ή τεκμαρτό οικογενειακό εισόδημα.
Παρέχεται εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση με ΚΥΑ των ειδικότερων θεμάτων εφαρμογής του επιδόματος γέννησης.
Ορίζεται ότι οι πιστώσεις για τη χορήγηση του επιδόματος γέννησης εγγράφονται στον προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, το οποίο για τον ίδιο σκοπό επιχορηγεί τον ΟΠΕΚΑ.
Δημιουργείται υποσύστημα δήλωσης γέννησης του Μητρώου Πολιτών, ο τρόπος λειτουργίας του οποίου, καθώς και οι διαλειτουργικότητες, που απαιτούνται για την κατάρτιση της δήλωσης γέννησης, καθορίζονται με ΚΥΑ.
Συμπεριλαμβάνονται ο Αριθμός Φορολογικού Μητρώου (ΑΦΜ) και ο Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (ΑΜΚΑ) του τέκνου στα στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει η ληξιαρχική πράξη γέννησης.
Επανακαθορίζονται οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων φυσικά πρόσωπα καθίστανται δικαιούχοι του προνοιακού επιδόματος παιδιού και, συγκεκριμένα, προστίθενται ως δικαιούχοι και οι υπήκοοι τρίτων χωρών ή απάτριδες, οι οποίοι έχουν αναγνωριστεί ως δικαιούχοι επικουρικής προστασίας.
Προβλέπεται η δωδεκαετία ως ο απαιτούμενος χρόνος νόμιμης και μόνιμης διαμονής πολιτών άλλων κρατών στην ελληνική επικράτεια για την καταβολή του ανωτέρου επιδόματος. Σήμερα, απαιτείται πενταετής διαμονή.
Προϋποθέσεις για τη χορήγηση του επιδόματος στέγασης
Ομοίως, επανακαθορίζονται οι προϋποθέσεις, βάσει των οποίων φυσικά πρόσωπα καθίστανται δικαιούχοι του προνοιακού επιδόματος στέγασης και τροποποιούνται τα κριτήρια διαμονής. Ειδικότερα, για συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων, απαιτείται εφεξής να διαμένουν νόμιμα και μόνιμα στην ελληνική επικράτεια κατά τα τελευταία 12 έτη, πριν από την υποβολή της αίτησης, αντί της πενταετίας, που ισχύει σήμερα.
Παράλληλα, εισάγεται ως προϋπόθεση για τη χορήγηση των επιδομάτων παιδιού και στέγασης η επαρκής και τεκμηριωμένη φοίτηση του εξαρτώμενου τέκνου κατά την υποχρεωτική εκπαίδευση, αρχής γενομένης από το σχολικό έτος 2020- 2021.
Ποιες ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τον ΕΦΚΑ διαγράφονται
Εξειδικεύονται οι όροι και οι προϋποθέσεις, υπό τους οποίους η Κεντρική Υπηρεσία του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) προβαίνει σε διαγραφή ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) υπέρ νομικών ή φυσικών προσώπων έως την 31η Ιανουαρίου του επόμενου ημερολογιακού έτους.
Συγκεκριμένα, οι εν λόγω οφειλές διαγράφονται:
α) από την πάροδο 20 χρόνων από το έτος βεβαίωσης, εφόσον το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΕΦΚΑ δεν υπερβαίνει το ποσό των 200 ευρώ ανά οφειλέτη και δεν υφίστανται άλλες οφειλές του ίδιου προσώπου κατά το χρόνο της εν λόγω διαγραφής και,
β) ανεξαρτήτως του χρόνου δημιουργίας της οφειλής ή του χρόνου βεβαίωσής της στο ΚΕΑΟ, εφόσον, στο τέλος κάθε ημερολογιακού έτους, οι εν λόγω οφειλές δεν υπερβαίνουν το ποσό των 10 ευρώ συνολικά ανά οφειλέτη.
Δυνατότητα ηλεκτρονικών συναλλαγών με τον ΕΦΚΑ
Θεσπίζεται η δυνατότητα ανάπτυξης συναλλαγών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης επιπέδου 4 και παρέχεται η δυνατότητα στους ασφαλισμένους να συναλλάσσονται ηλεκτρονικά με τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ.
Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα
Περιλαμβάνεται η τεκμηριωμένη επαρκής φοίτηση, κατά την υποχρεωτική εκπαίδευση, κάθε ανήλικου μέλους-εξαρτώμενου τέκνου του νοικοκυριού στις αναγκαίες προϋποθέσεις για την ένταξη των νοικοκυριών στο πρόγραμμα του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ), που μετονομάζεται, με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, σε Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.
Επιπλέον, με τις ρυθμίσεις του σχεδίου νόμου, προβλέπονται τα εξής:
Τίθεται ως προϋπόθεση η σύμφωνη γνώμη του εποπτεύοντος υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων για την απόσπαση ή μετάταξη προσωπικού των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας, μέχρι την έκδοση των Οργανισμών Λειτουργίας των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας και, σε κάθε περίπτωση, τουλάχιστον μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2020.
Θεσπίζεται το αφορολόγητο και ακατάσχετο του επιδόματος νοικοκυριών ορεινών και μειονεκτικών περιοχών με χαμηλά εισοδήματα. Εξαιρείται η εν λόγω ενίσχυση από τη δυνατότητα συμψηφισμού της με βεβαιωμένα χρέη προς το Δημόσιο, λοιπούς φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα και πιστωτικά ιδρύματα.
Προβλέπεται ο μη συνυπολογισμός της ανωτέρω ενίσχυσης στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε άλλης παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, καθώς και στα εισοδηματικά όρια για τη χορήγησή της.
Μειώνεται κατά τέσσερα ο αριθμός των μελών του διοικητικού συμβουλίου του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ) (επταμελές, αντί για ενδεκαμελές, που είναι σήμερα).
Καθιερώνεται η τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε μήνα ως η ημερομηνία καταβολής των επιδομάτων, παροχών, οικονομικών και εισοδηματικών ενισχύσεων, που χορηγεί ο ΟΠΕΚΑ.
Παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής στο πρόγραμμα χρηματοδότησης δήμων για την ίδρυση νέων τμημάτων βρεφικής, παιδικής και βρεφονηπιακής φροντίδας.
Ρυθμίζονται επιμέρους ζητήματα λειτουργίας Διοικητικών Επιτροπών για την εξέταση ενδικοφανών και εν γένει διοικητικών προσφυγών.
Διατηρείται ο κλάδος ΔΕ Πρακτικών Εκπαιδευτών του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) έως την αποχώρηση των υπηρετούντων εκπαιδευτικών, οπότε και οι αντίστοιχες οργανικές θέσεις μετατρέπονται σε οργανικές θέσεις του κλάδου ΠΕ 86 Πληροφορικής.
Επανακαθορίζεται ο τρόπος ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών από εργοδοτικές εισφορές που δημιουργήθηκαν έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2018 προς τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, με επέκταση της προβλεπόμενης στο άρθρο 4 του ν. 4611/2019 έκπτωσης και στα πάσης φύσεως πρόσθετα τέλη.
