Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου και της Γαλλίας χαρακτήρισαν ως άκυρες τις μνημονιακές συμφωνίες ανάμεσα στην Άγκυρα και την κυβέρνηση της Τρίπολης, ενώ στηλίτευσαν την προκλητική συμπεριφορά της Τουρκίας.
Στο να δοθεί προτεραιότητα στην περιφερειακή συνεργασία και την ολοκληρωμένη οικονομική ανάπτυξη που επιδιώκουν όλα τα κράτη της ανατολικής Μεσογείου, «σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο», συμφώνησαν οι υπουργοί Εξωτερικών των τεσσάρων χωρών που συμμετείχαν στη συνάντηση που έλαβε χώρα στο Κάιρο της Αιγύπτου.
Σημειώνεται ότι συμμετείχαν οι ΥΠ.ΕΞ. της Ελλάδας Νίκος Δένδιας, της Κύπρου Νίκος Χριστοδουλίδης, της Αιγύπτου Σάμεχ Σούκρι, της Γαλλίας Ζαν-Υβ Λε Ντριαν και της Ιταλίας Λουίτζι Ντι Μάιο. Η συνάντηση τελικά ήταν είναι τετραμερής (Ελλάδα, Κύπρος, Αίγυπτος και Γαλλία), καθώς η Ιταλία έχει ρόλο παρατηρητή και δεν υπέγραψε το κοινό ανακοινωθέν.
Σε κάθε περίπτωση, οι τέσσερις υπουργοί εξέφρασαν την κοινή τους στάση για τις εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, υπό το φως των εντάσεων στην περιοχή που πυροδοτούνται και από την προκλητική στάση της Τουρκίας, καθώς και τη διάθεση αλλά και την αποφασιστικότητά τους να αναλάβουν πρωτοβουλίες για να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες προκλήσεις.
Άκυρα τα μνημόνια, προκλητική η Άγκυρα
Μεταξύ άλλων, στο κοινό ανακοινωθέν τονίζεται ότι ο στόχος της ανάπτυξης (που θα συμβάλει στην περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία) παρακωλύεται επί του παρόντος από τις συνεχιζόμενες κρίσεις, οι οποίες «πρέπει να επιλυθούν το συντομότερο δυνατό».
Υιοθετώντας ουσιαστικά τις ελληνικές θέσεις, οι υπουργοί έκριναν ότι τα μνημόνια που υπέγραψαν πρόσφατα η Άγκυρα και η κυβέρνηση της Τρίπολης (Λιβύη) συνιστούν «παραβίαση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του διεθνούς δικαίου». Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, τα μνημόνια αυτά «υπονόμευσαν περαιτέρω την περιφερειακή σταθερότητα» και κρίνονται ως «άκυρα».
Ειδικότερα, το μνημόνιο για τα θαλάσσια σύνορα «παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες».
FM @NikosDendias statement following #Greece??, Egypt??, #Cyprus??, #France?? & #Italy ?? FMs mtg in #Cairo
Read ➡https://t.co/s49sj2PsA6 pic.twitter.com/AXlWpI6heT
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) January 8, 2020
Οι τέσσερις υπουργοί επανέλαβαν την ανάγκη πλήρους σεβασμού της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους στη Μεσόγειο, καταδικάζοντας «σθεναρά» τις συνεχιζόμενες τουρκικές ενέργειες στην αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου και των χωρικών υδάτων της. Μάλιστα, οι υπουργοί στο κοινό ανακοινωθέν κάλεσαν την Άγκυρα «να παύσει αμέσως» όλες τις παράνομες δραστηριότητες ερευνών για υδρογονάνθρακες στην περιοχή.
Επίσης, έκριναν ότι το μνημόνιο ασφαλείας και κάθε απόφαση για την αποστολή στρατευμάτων στη Λιβύη συνιστά σοβαρή παραβίαση της απόφασης 2259 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και άλλων σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και απειλή για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα, ζητώντας άμεση αποκλιμάκωση της έντασης. Στο σημείο αυτό, εξέφρασαν την ανησυχία τους για τις πρόσφατες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας ότι αναμένουν από την Άγκυρα να ενεργήσει με υπεύθυνο τρόπο.
Επισήμαναν επίσης ότι ο μόνος τρόπος επίλυσης της κρίσης στη Λιβύη είναι μέσω της διπλωματίας, εκφράζοντας τη δέσμευσή τους να εργαστούν για αυτόν τον σκοπό.
Τέλος, συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις τους και να συγκαλέσουν την επόμενη συνάντησή τους στην Κρήτη, σε ημερομηνία που θα συμφωνηθεί προσεχώς.
Ικανοποίηση από Δένδια
Εμφανώς ικανοποιημένος από τη συνάντηση εμφανίστηκε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, ο οποίος στάθηκε υπέρ των διπλωματικών ενεργειών στη Λιβύη. Στην επίσημη τοποθέτησή του, ο Νίκος Δένδιας δήλωσε χαρακτηριστικά πως «Ήρθε η ώρα για διάλογο, διπλωματία και αποκλιμάκωση», προσθέτοντας ότι η χώρα μας θα υποστηρίξει όλες τις σχετικές προσπάθειες προς αυτόν τον σκοπό.
Νωρίτερα, ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στις μνημονιακές συμφωνίες ανάμεσα στην Άγκυρα και την κυβέρνηση της Τρίπολης, τις οποίες χαρακτήρισε ως άκυρες, ενώ στηλίτευσε την προκλητική συμπεριφορά που επιδεικνύει η Τουρκία και ο Ταγίπ Ερντογάν στην ανατολική Μεσόγειο.
#Cairo: FM @NikosDendias w/ S.#Shoukry, @Christodulides @JY_LeDrian & @luigidimaio at ?????????? FMs mtg- focus on dpvts In #Libya & #EasternMediterranean /Κάιρο:Ο ΥΠΕΞ Ν.Δένδιας με ομολόγους Αιγύπτου, Κύπρου, Γαλλίας& Ιταλίας –στο επίκεντρο οι εξελίξεις σε Λιβύη &Αν.Μεσόγειο pic.twitter.com/pQPAED2N78
— Υπουργείο Εξωτερικών (@GreeceMFA) January 8, 2020
Σε ερώτηση που του έγινε εάν έπειτα από τη σημερινή συνάντηση, «ορθώνεται πραγματικά ένα ανάχωμα στην προσπάθεια της Τουρκίας να αμφισβητήσει το status quo στην περιοχή», ο κ. Δένδιας υπογράμμισε πως «Αυτό που συμβαίνει είναι ότι δημιουργείται μία κατανόηση χωρών που είναι διατεθειμένες απολύτως να συζητήσουν επί τη βάσει του Διεθνούς Δικαίου, της σταθερότητας στην περιοχή και της ειρήνης».
Πρόσθεσε με νόημα πως «οι χώρες οι οποίες καταλαβαίνουν ότι το Διεθνές δίκαιο πρέπει να είναι ο κώδικας της συμπεριφοράς συζητούν μεταξύ τους και αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες», ενώ εξήρε την παρουσία της Γαλλίας στη συνάντηση, η οποία -όπως τόνισε- «αποτελεί για εμάς πηγή μεγάλης αισιοδοξίας και χαράς».
