Εντονες αντιδράσεις εργαζομένων στη ΔΕΗ, κατοίκων και φορέων της περιοχής Πτολεμαΐδας στην ενημερωτική επίσκεψη των συναρμόδιων υπουργών Χατζηδάκη – Γεωργιάδη, οι οποίοι επιχειρούν να τους πείσουν ότι όλα γίνονται για το καλό τους, ενώ στην ουσία η κυβέρνηση –προωθώντας αλλότρια συμφέροντα– αδιαφορεί και για τις χιλιάδες θέσεις εργασίας που χάνονται και για την επερχόμενη ενεργειακή εξάρτηση της χώρας.
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Η ατμόσφαιρα ηλεκτρισμένη… Λαϊκός ξεσηκωμός στη δυτική Μακεδονία το περασμένο Παρασκευο-σάββατο κατά την επίσκεψη Χατζηδάκη – Γεωργιάδη, που απομονώθηκαν με ισχυρή αστυνομική προστασία σε απομακρυσμένο ξενοδοχείο νεοδημοκράτη επιχειρηματία, ώστε να πείσουν τους φορείς με επιστημονική ημερίδα… για το καλό τους! Αποφασισμένοι να δώσουν αγώνα μέχρις εσχάτων οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ και οι οικογένειές τους, δεν μάσησαν το «τυράκι» της κυβέρνησης ότι «μαζί θα συνδιαμορφώσουμε την επόμενη μέρα της περιοχής».
Πολλά προσπάθησαν να εξηγήσουν και για ακόμα περισσότερα να πείσουν τον κόσμο οι δυο συναρμόδιοι υπουργοί τόσο με τις ομιλίες τους όσο και με τις δηλώσεις τους. Εκείνο για το οποίο δεν έδωσαν καμιά εξήγηση όμως είναι προς τι η ξαφνική πρεμούρα της κυβέρνησης Μητσοτάκη για απολιγνιτοποίηση! Ειδικά όταν καμία από τις προηγούμενες κυβερνήσεις της Ν.Δ. ούτε καν σκεφτόταν να ανοίξει τέτοιο θέμα κι όταν κανείς μιλούσε για ατμοσφαιρική ρύπανση π.χ. στην Πτολεμαΐδα, οι «γαλάζιοι» υπουργοί (ή και πρωθυπουργοί) προβληματίζονταν απλώς ποιον εκλεκτό βολεύει να τοποθετήσουν διοικητή της ΔΕΗ.
Τώρα προφανώς άλλα συμφέροντα πρέπει να εξυπηρετηθούν, οπότε η απολιγνιτοποίηση επείγει και γίνεται ξαφνικά αιχμή του δόρατος μιας κυβέρνησης που δείχνει να αδιαφορεί για τις χιλιάδες χαμένες θέσεις εργασίας αλλά και την ενεργειακή εξάρτηση της χώρας από ιδιωτικά συμφέροντα και το εξωτερικό.
ΜΑΤ και κλούβες
Η «Εφ.Συν.» είχε γράψει από την περασμένη Πέμπτη τι πρόκειται να συμβεί και ποιες θα ήταν οι συνέπειες μιας επίσκεψης-πρόκλησης για τη δυτική Μακεδονία. Και φυσικά το γνώριζε η κυβέρνηση, που, αντί να επιλέξει για μια τέτοια εκδήλωση ένα πανεπιστημιακό αμφιθέατρο ή μια δημόσια συνεδριακή αίθουσα, επέλεξε να χτίσει ένα φρούριο από ΜΑΤ και κλούβες γύρω από ένα απομονωμένο ξενοδοχείο προκειμένου να αποφύγει δυσάρεστες λαϊκές αντιδράσεις.
Υπό αυτές τις συνθήκες οι… εξέχοντες υπουργοί κ. Χατζηδάκης και Γεωργιάδης πιθανώς να ισχυριστούν αύριο στη Βουλή ότι «δεν είδαμε» την ένταση και τις κινητοποιήσεις που σημειώθηκαν έξω από το ξενοδοχείο, το οποίο βρίσκεται μερικά χιλιόμετρα έξω από την Πτολεμαΐδα στον δρόμο για Φλώρινα. Μέσα στον κλιματισμό τους και τις μοκέτες τους οι υπουργοί μπορούν επίσης να ισχυριστούν ότι δεν αφουγκράστηκαν τα συνθήματα και τα πανό «δεν είμαστε υπήκοοι του κάθε Μητσοτάκη», ούτε μύρισαν τα δακρυγόνα της αστυνομίας όταν ομάδα διαδηλωτών έσπασε τον κλοιό των ΜΑΤ κι εκείνοι έβγαζαν διθυραμβικούς λόγους για «καθαρότερο περιβάλλον». Κάποιοι βέβαια δεν τα άντεξαν αυτά…
Σε ένδειξη διαμαρτυρίας αποχώρησαν από τη «στημένη» ημερίδα ο πρόεδρος της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, Γιώργος Αδαμίδης, ο επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης στο περιφερειακό συμβούλιο, Θόδωρος Καρυπίδης, η περιφερειακή σύμβουλος και επικεφαλής της παράταξης ΕΛΠΙΔΑ, Γεωργία Ζεμπιλιάδου, και ο πρόεδρος του Δικτύου Ενεργειακών Δήμων της χώρας, δήμαρχος Φλώρινας Βασίλης Γιαννάκης.
Αποδοκιμασίες
Είχε προηγηθεί την Παρασκευή η επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη στη μονάδα 5 της Πτολεμαΐδας και στο ορυχείο Νοτίου Πεδίου, όπου αποδοκιμάστηκε από εκατοντάδες συγκεντρωμένους εργαζόμενους της ΔΕΗ με γιουχαΐσματα και σκληρές φράσεις. Ψύχραιμος ωστόσο εκείνος έκανε τις δηλώσεις που έπρεπε να κάνει.
«Μαζί θα προχωρήσουμε και μαζί θα συνδιαμορφώσουμε το καινούργιο πλαίσιο, δεν ήρθαμε εδώ να σας φέρουμε τις πλάκες της αλήθειας» είπε και συμπλήρωσε: «Ετοιμάζουμε ένα πρόγραμμα που θα σας εκπλήξει ευχάριστα, να έχετε υπομονή».
Βέβαια το Σάββατο στο ξενοδοχείο όπου μίλησε, κυρίως σε κομματικό ακροατήριο, δεν εξήγησε τίποτε σχετικά με τις «εκπλήξεις» αυτές. Συνέστησε μόνο υπομονή και ψυχραιμία σε φίλους και εχθρούς, ξεκαθαρίζοντας πως «η κυβέρνηση έχει σχέδιο».
Πιο… ωμός και κυνικός, όπως άλλωστε συνηθίζει, εμφανίστηκε ο Αδωνις Γεωργιάδης κουνώντας το δάχτυλο σε όσους διαμαρτυρήθηκαν πριν από την έναρξη της ημερίδας, ακόμα και στους δημάρχους που αποχώρησαν.
«Δεν πρέπει να φωνάζετε που ελήφθη η συγκεκριμένη απόφαση, αντίθετα πρέπει να μας επαινείτε γιατί αυτή η απόφαση μας βάζει σε καλύτερη θέση έναντι όλων των άλλων στη νέα εποχή. Εάν η Ελλάδα έμενε στον λιγνίτη θα ήμασταν στην τελευταία ταχύτητα και θα μας αναλογούσαν ή θα διεκδικούσαμε πολύ λιγότερα χρήματα. Ο λιγνίτης ως καύσιμο πέθανε, είτε το 2023 είτε το 2035. Είμαστε μπροστά σε μια εποχή που αλλάζει και όσοι δίνουν τη μάχη για την παραμονή του λιγνίτη μού θυμίζουν τη μάχη για τα κάρα και ο λιγνίτης σήμερα αντιπροσωπεύει το κάρο για αυτή την εποχή» κατέληξε.
Τόνισε μάλιστα ότι η συγκεκριμένη δραστηριότητα ήταν ευλογία και κατάρα για τη δυτική Μακεδονία, γιατί από τη μια πλευρά έδωσε υψηλά εισοδήματα και από την άλλη δημιούργησε μονοκαλλιέργεια στην οικονομία. «Εάν αφαιρεθεί ο λιγνίτης από το τοπικό ΑΕΠ, η περιοχή γίνεται μία από τις φτωχότερες περιοχές της Ελλάδας και της Ευρώπης» ομολόγησε, αλλά υποσχέθηκε να «αλλάξει η εικόνα με ορισμένες πρωτοβουλίες που τρέχουν ήδη στο υπουργείο Ανάπτυξης, όπως η συζήτηση για τη δημιουργία ενός νέου αναπτυξιακού νόμου μόνο για τη δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη».
Η «δίκαιη μετάβαση» Χατζηδάκη σε 12 «θολά» σημεία
Δώδεκα θέσεις, αλλά χωρίς εξειδίκευση, κοστολόγηση και χρονοδιάγραμμα εφαρμογής, περιλαμβάνει το πρόγραμμα που παρουσίασε ο Κωστής Χατζηδάκης, την ώρα που η κυβέρνηση ετοιμάζεται «να τραβήξει την πρίζα» για τη Δυτική Μακεδονία, στο όνομα της απολιγνιτοποίησης, με επίκληση στις υπαρκτές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την επιβάρυνση στην υγεία που φέρνει η χρήση του λιγνίτη. «Θέλουμε οι βουλευτές, η περιφέρεια, οι δήμοι, οι εργαζόμενοι και η κοινωνία των πολιτών να είναι σε επαφή μαζί μας.
Να καταθέσουν τις ιδέες και τις προτάσεις τους», είπε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που υποσχέθηκε «δίκαιη μετάβαση» στη μετά λιγνίτη εποχή, υποβαθμίζοντας τις τεράστιες επιπτώσεις από τη χρήση του εγχώριου και φτηνού καυσίμου στην εθνική οικονομία και ειδικά σε μια περιοχή όπου η λειτουργία των μονάδων της ΔΕΗ συμβάλλει στη δημιουργία του 40% του τοπικού ΑΕΠ. Υπολογίζεται ότι οι άμεσα εργαζόμενοι στη δημόσια επιχείρηση, μαζί με τους εργολαβικούς, φτάνουν τους 7.000, ενώ υπάρχουν εκατοντάδες επιχειρήσεις που στηρίζονται στη λειτουργία των μονάδων της Δυτικής Μακεδονίας.
Οι βασικές προτάσεις του Κωστή Χατζηδάκη περιλαμβάνουν:
▪ Τη δημιουργία φωτοβολταϊκού πάρκου από τη ΔΕΗ στα παλιά λιγνιτωρυχεία, με συνολική ισχύ 2 GW, τη στιγμή που οι πέντε μονάδες της οι οποίες θα βάλουν «λουκέτο» ώς το 2023 αποδίδουν 2,84 GW. Πρόκειται για επένδυση που εξασφαλίζει ελάχιστες μόνιμες θέσεις εργασίας, όπως παραδέχεται και ο υπουργός, ο οποίος γι’ αυτόν τον λόγο έδωσε έμφαση στα χωματουργικά! Ανακοίνωσε επίσης ανάλογη πρωτοβουλία από τα ΕΛΠΕ που αφορά φωτοβολταϊκά με ισχύ μόνο 205 MW.
▪ Την αποκατάσταση των ορυχείων, που αποτελεί συμβατική υποχρέωση της ΔΕΗ η οποία όμως δεν έχει τηρηθεί. Παραδέχτηκε την προσωρινή λειτουργία του μέτρου, το οποίο ο ίδιος χαρακτήρισε «γέφυρα που θα βοηθήσει στην άμεση απορρόφηση θέσεων εργασίας», τις οποίες δεν προσδιόρισε.
▪ Τη διατήρηση του εκπτωτικού τιμολογίου της ΔΕΗ για τους κατοίκους της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, οι οποίοι όμως θα επιβαρυνθούν από την αύξηση που συνεπάγεται η αλλαγή στο σημερινό καθεστώς τηλεθέρμανσης.
▪ Τη θέσπιση φορολογικών κινήτρων για επιχειρήσεις που θα εγκατασταθούν στην περιοχή, επιδότηση για χρήση φυσικού αερίου και ειδική φορολογική μεταχείριση για όσους θα μείνουν άνεργοι! Δεν υπάρχει αναφορά για τη σύμφωνη γνώμη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης.
▪ Τη χορήγηση 130 εκατ. ευρώ από τον πόρο λιγνίτη που αφορά την τελευταία πενταετία και δεν έχει αποδοθεί, καθώς και 60 εκατ. από το Πράσινο Ταμείο από δικαιώματα ρύπων της περιόδου 2018-2019.
Στα μέτρα αποκατάστασης ο Κωστής Χατζηδάκης περιέλαβε και την εθελουσία έξοδο υπαλλήλων (!), που θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό της ΔΕΗ και μάλλον θα φορτωθεί στους καταναλωτές. Από τα συμφραζόμενα προκύπτει ότι δεν είναι και τόσο… εθελουσία, αφού θα περιλαμβάνει το σύνολο των εργαζομένων στις μονάδες. Η μόνη πρόβλεψη για όσους δεν μπορούν να συνταξιοδοτηθούν είναι ότι θα ενταχθούν σε προγράμματα επιμόρφωσης σε άλλους τομείς.
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΗ Γ. Στάσσης διαβεβαίωσε ότι θα λειτουργήσει και μετά το 2028 η Πτολεμαΐδα V αλλά με διαφορετικό καύσιμο. Η νέα λιγνιτική μονάδα, που ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 2014 και προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία το 2022, θα κοστίσει 1,5 δισ. ευρώ και θα διατεθούν άλλα 400 εκατ. για τις μετατροπές που δεν έχουν ακόμη οριστικοποιηθεί.
«Αναπτυξιακό και κοινωνικό έγκλημα» χαρακτηρίζουν τις επιλογές της κυβέρνησης για τη Δυτική Μακεδονία με κοινή δήλωσή τους ο Σωκράτης Φάμελλος, τομεάρχης Ενέργειας, και ο Γιώργος Τσίπρας, αναπληρωτής τομεάρχης Οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ, που προσθέτουν: «Καλούμε τον κ. Μητσοτάκη να υποχωρήσει από τη σκανδαλώδη επιλογή του που ευνοεί τους λίγους και εκλεκτούς, που υποθηκεύει συνολικά την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της χώρας».
«Οσοι χύνουν σήμερα κροκοδείλια δάκρυα πρέπει να κατανοήσουν ότι ο λιγνίτης είναι πια βαρίδι για τη ΔΕΗ», αναφέρει σε γραπτή χθεσινή δήλωσή του ο Κωστής Χατζηδάκης.
Εξαγγελίες σε φαύλο κύκλο αβεβαιοτήτων
Οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την μετά λιγνίτη εποχή κινούνται σε φαύλο κύκλο αβεβαιοτήτων. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπόσχεται επενδύσεις περίπου 4 δισ. ευρώ για τη Δυτική Μακεδονία και την Αρκαδία.
Ουσιαστικά, ό,τι εξαγγέλλει ταυτίζεται με την πρόταση που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 15/1, για τη χρηματοδότηση της μετάβασης στην οικονομία μηδενικών ρύπων με πόρους ύψους 104 δισ. ευρώ για τις 27 χώρες της Ε.Ε., που συντίθενται από 7,5 δισ. ευρώ του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, 30,7 δισ. από τον νέο επταετή κοινοτικό προϋπολογισμό 2021-2027, ενώ τα υπόλοιπα θα προέλθουν από συνεισφορές της Ε.Ε., των κρατών και ιδιωτών. Η πρόταση της Κομισιόν για την Ελλάδα διαμόρφωνε ένα καλάθι 3,923 δισ., από τα οποία 295 εκατ. θα προέλθουν από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και 1,049 δισ. από τον πολυετή προϋπολογισμό.
Η κρίσιμη «λεπτομέρεια», ωστόσο, είναι ότι ο κοινοτικός προϋπολογισμός 2021-2027, στον οποίο βασίζεται τόσο η πρόταση της Κομισιόν όσο και οι κυβερνητικές εξαγγελίες για την απολιγνιτοποίηση, προς το παρόν απλώς δεν υπάρχει! Είναι αντικείμενο σφοδρών αντιπαραθέσεων, με απειλές βέτο από την πλευρά της Αυστρίας και άλλων χωρών, που αντιδρούν στη μικρή αύξησή του στο 1,1% του ΑΕΠ της Ε.Ε., ή περίπου 1,1 τρισ. ευρώ. Εξ ου και η έκτακτη σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. που πραγματοποιείται στις 20 Φεβρουαρίου. Επομένως, ο κυβερνητικός σχεδιασμός λογαριάζει χωρίς τον ξενοδόχο.
Η Γερμανία, πάντως, που έχει αποφύγει προς το παρόν να συντομεύσει βίαια τον δρόμο προς την απολιγνιτοποίηση και διατηρεί ως ημερομηνία λήξης το 2038, ενέκρινε πριν μία εβδομάδα τη χρηματοδότηση της μετάβασης με ένα πακέτο 40 δισ. ευρώ προς περιφέρειες, εργαζόμενους και επιχειρήσεις παραγωγής λιγνίτη και λιθάνθρακα, χωρίς να παίρνει και πολύ υπόψη την πρόταση της Κομισιόν που της «απονέμει» περίπου 13 δισ. Προφανώς, κάτι παραπάνω θα ξέρουν στην καγκελαρία…