Ένας σπουδαίος καλλιτέχνης που το όνομά του κερδίζει επάξια μια θέση στους πλέον ταλαντούχους ηθοποιούς με δεκάδες συμμετοχές στο θέατρο, στην τηλεόραση αλλά και στον κινηματογράφο, αποδεικνύοντας κάθε φορά πως ο καλλιτέχνης από την Νάουσα Ημαθίας είναι ένας άξιος «εργάτης» της τέχνης του.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νάουσα. Είναι απόφοιτος της Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (2003) και πτυχιούχος Φιλολογίας του ΕΚΠΑ. Συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο, το Φεστιβάλ Αθηνών, τη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, το Θεσσαλικό Θέατρο, το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης, το Νέο Ελληνικό Θέατρο του Γιώργου Αρμένη, τη Θεατρική Διαδρομή, το θέατρο του Νέου Κόσμου και με πολλά άλλα θεατρικά σχήματα. Δούλεψε με πολλούς σκηνοθέτες, όπως οι Β. Θεοδωρόπουλος, Σ. Καραγιάννη, Ι. Βουλγαράκη, Β. Μπισμπίκης, Μ. Μαγκανάρη, Α. Καραγιαννοπούλου, Δ. Κωνσταντινίδης, Χρ. Σουγάρης, Κ. Τσιάνος, Μ. Κακογιάννης, Γ. Αρμένης, Θ. Καρακατσάνης, Β. Νικολαϊδης, Κ. Σπανού, Π. Ζούνη, Τ. Χρυσικάκος, Κ. Πολυχρονοπούλου κ.ά., ερμηνεύοντας ρόλους όλου του θεατρικού ρεπερτορίου. Στην τηλεόραση συμμετείχε στις σειρές: «Σαββατογεννημένες», «Όλα στην ταράτσα», «Στο παρά πέντε», «Πολυθρόνα για τρεις», «Εργαζόμενη γυναίκα», «Εκτός υπηρεσίας» κ.ά. Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε στις ταινίες: «Πέντε λεπτά ακόμα» του Γ. Ξανθόπουλου, «Πεθαίνω για σένα» της Ε. Ράντου (σκην. Ν. Καραπαναγιώτη), «Ι.Χ.Θ.Υ.Σ.» του Χρ. Μαργώνη, «Κάιν» του Στ. Κοσμίδη. Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας GAFF και συμμετείχε στις παραστάσεις «Ψυχολογία Συριανού Συζύγου», «Μάρτυς μου ο Θεός», «Διγενής Ακρίτης στα όρια», «Ο Παίκτης», «Η πανούκλα», «Ο κατά φαντασίαν ασθενής», «… καλά, εσύ σκοτώθηκες νωρίς», όλες σε σκηνοθεσία Σ. Καραγιάννη, και στο «Ημερολόγιο ενός τρελού» σε σκηνοθεσία Κ. Πασσά.
Ένας ιδιαίτερα επιδραστικός συγγραφέας και σκηνοθέτης της εποχής μας, ο Σάιμον Στόουν, εμπνέεται από την κλασική τραγωδία Γέρμα και την ξαναγράφει μεταφέροντάς τη στο σήμερα. Η Γέρμα του Λόρκα, που πρωτοανέβηκε το 1934 στη Μαδρίτη, πραγματεύεται την αδυναμία μιας γυναίκας να τεκνοποιήσει, σε ένα φτωχό, αγροτικό και συντηρητικό περιβάλλον. Όσο κι αν έχουν αλλάξει οι καιροί και η θέση της γυναίκας στα 90 χρόνια που μεσολάβησαν, το θέμα αυτό παραμένει διαχρονικό, σημαδεύοντας και σαρώνοντας συχνά σχέσεις και ζωές.
Στη σύγχρονη αυτή διασκευή, που παρουσιάστηκε –κερδίζοντας διθυραμβικές κριτικές– το 2017 στο Λονδίνο (Young Vic), συναντάμε τους ήρωες στο σήμερα, επαγγελματικά επιτυχημένους και πολλά υποσχόμενους. Η γυναίκα είναι δημοσιογράφος και μπλόγκερ με μεγάλο αριθμό ακολούθων, ο άντρας της πετυχημένος επιχειρηματίας.
Η Γέρμα του Σάιμον Στόουν, μία από τις κεντρικότερες παραγωγές του Θεάτρου του Νέου Κόσμου για τη χειμερινή σεζόν 2023-24, παρουσιάζεται στη Θεσσαλονίκη για λίγες παραστάσεις, από 2 έως και 11 Φεβρουαρίου στο Θέατρο Κολοσσαίον.
«Η Γέρμα του Simon Stone, εμπνεόμενη από τη Γέρμα του Λόρκα, έχει ως πρωταγωνίστρια μια γυναίκα, «Εκείνη», όπως ονομάζεται μέσα στο έργο, η οποία μετά από ένα κοινό βίο πολλών χρόνων με τον σύζυγό της, αναφέρει ξαφνικά ότι θέλει να κάνει παιδί. Πρόκειται για δυο πρώην αριστερούς οι οποίοι έχουν μπει στο παιχνίδι του καπιταλισμού. Έτσι αγοράζουν ένα νέο μεγάλο σπίτι και αλλάζουν οι συνήθειές τους. Σε εκείνη τη στιγμή λοιπόν, η γυναίκα εκφράζει την επιθυμία της για ένα παιδί και άντρας, ο σύντροφος συμφωνεί μιας και την αγαπάει πολύ και θέλει να είναι υποστηρικτικός απέναντί της».
Εκείνος είναι ο Τζον(Ιωσήφ Ιωσηφίδης). Είναι αφοσιωμένος στη Γέρμα, θέλει να είναι υποστηρικτικός σε κάθε της απόφαση αλλά επιδερμικά. Δεν θα είχε πρόβλημα να υιοθετήσουν ένα παιδί, όπως και να μείνουν μαζί χωρίς να αποκτήσουν παιδιά.
Όπως και στο έργο του Λόρκα, ο κόσμος τους δοκιμάζεται και διαλύεται, λόγω της ατεκνίας. Η σχέση του ζευγαριού φθείρεται σταδιακά, ενώ παρακολουθούμε την εμμονή της ηρωίδας να αποκτήσει παιδί, τις εξωσωματικές να αποτυγχάνουν διαρκώς και τον σύζυγο να αδυνατεί να παρακολουθήσει τον αδιέξοδο αυτόν αγώνα. Στο σημερινό Λονδίνο, η ηρωίδα του Σάιμον Στόουν εσωτερικεύει την εμμονή της μητρότητας σε σύγκρουση με το περιβάλλον της, σε σημείο να καταστρέψει την ψυχική της υγεία, την καριέρα της, τη ζωή της.
«Εκείνη», μια σύγχρονη γυναίκα, αρχισυντάκτρια σε περιοδικό και μπλόγκερ με πολλούς ακόλουθους. Το πραγματικό όνομά της δεν το μαθαίνουμε ποτέ, ίσως γιατί συμβολίζει τον αγώνα, το δικαίωμα της κάθε γυναίκας στην μητρότητα. Δίπλα της, σταθερός και με αγάπη ο Τζον (Ιωσήφ Ιωσηφίδης) είναι συγκαταβατικός σε κάθε της επιθυμία… «Από ένα σημείο και μετά η απόκτηση παιδιού γίνεται εμμονή από την γυναίκα. Ο Τζον εκφράζει κάποιες αντιρρήσεις, δημιουργούνται διενέξεις και καυγάδες καθώς η ίδια εξωτερικεύει όλο αυτό που της συμβαίνει στα blog που έχει. Το ζευγάρι οδηγείται στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης αλλά χωρίς επιτυχία. «Εκείνη» όμως είναι αποφασισμένη να μείνει έγκυος με κάθε κόστος και αυτό πλέον επιφέρει την ρήξη».
Το έργο παρασύρει τον θεατή σε συναισθηματική εμπλοκή, τον βάζει σε σκέψεις, στο να θυμηθεί και να αναγνωρίσει αντίστοιχες εμπειρίες ή περιπτώσεις.. «Πολλοί από τους θεατές το εισπράττουν έντονα ενώ άλλοι λίγο πιο αποστασιοποιημένα.. Γενικά έχει πολύ ενδιαφέρον ο τρόπος που λειτουργεί η παράσταση στους θεατές. Άλλωστε, πρόκειται για καταστάσεις γνώριμες που είτε τις έχουμε ζήσει οι ίδιοι είτε έχουμε την εμπειρία από κοντινούς μας ανθρώπους. Κάποιος κύριος που ήρθε και είδε την παράσταση τρεις φορές μου αποκάλυψε ότι το έργο ήταν η ιστορία της ζωής του…»
Και ο άντρας, ο σύζυγος που βρίσκεται μέσα σε όλο αυτό; «Ο Τζον με την πάροδο του χρόνου αρχίζει να αντιμετωπίζει οικονομικά προβλήματα αφού η εξωσωματική διαδικασία είναι αρκετά «επώδυνη» και οικονομικά. Αρχίζουν λοιπόν τα προβλήματα με την δουλειά του. Κατακλύζεται από στρες, πίεση ψυχολογική και οικονομική και αρχίζει να αντιδρά. Θέλει να σταθεί δίπλα της αλλά…. Το έργο είναι γραμμένο κατά τέτοιο τρόπο που με πολύ δεξιοτεχνία αποκαλύπτει τα στοιχεία των χαρακτήρων την ηρώων του».
Εκτός όμως από το ίδιο το ζευγάρι που διανύει μια δύσκολη και ιδιαίτερη κατάσταση υπάρχει και ο περίγυρος, οικογενειακός, κοινωνικός και φιλικός που επηρεάζουν την ψυχολογία τους και κάποιες φορές κατευθύνουν τις αποφάσεις τους «Εκτός από τον άντρα της σημαντικό ρόλο παίζουν και οι υπόλοιποι. Ο Στόουν παρουσιάζει στο περιβάλλον της την αδερφή της, τον πρώην εραστή της οι οποίοι πολύ εύκολα γίνονται γονείς, την μητέρα της που είναι παλιά φεμινίστρια Και είναι ένα πραγματικά ασφυκτικό και όχι εύκολο περιβάλλον ως προς τον στόχο της. Όταν για παράδειγμα η αδερφή της μένει έγκυος, επηρεάζεται αυτόματα η ψυχολογία της…»
Πρόκειται για μια ιστορία, μια κατάσταση κοινή και συχνή θα μπορούσαμε να πούμε. Το δύσκολο και ίσως το μη διαχειρίσιμο κομμάτι είναι η εμμονή… «Η εμμονή είτε προέρχεται από τη γυναίκα είτε από τον άνδρα δημιουργεί πρόβλημα στη σχέση. Ο δικός μου ρόλος, ο Τζον απογοητεύεται γιατί ο ίδιος περνούσε καλά μέσα στη σχέση. Δεν ήταν στις προτεραιότητές του ένα παιδί. Ήταν απελευθερωμένο ζευγάρι και δεν τους απασχολούσαν όλα αυτά. Από την άλλη, μπαίνοντας στο τρυπάκι του καπιταλισμού, ενδεχομένως υποσυνείδητα να μπαίνουν και σε άλλα στεγανά. Σύμφωνα βέβαια με τον συγγραφέα «Εκείνη» αποκτά την εμμονή και ο Τζον παρακολουθεί την εμμονή από κοντά αλλά ταυτόχρονα και μακριά και στο τέλος μην αντέχοντας άλλο της λέει «εγώ ήθελα εσένα…»».
Φόβος και επιθυμία δημιουργούν ένα σύμπλεγμα συναισθημάτων και αντιδράσεων από τη μεριά της γυναίκας «Πολλοί οι λόγοι που μπορεί να την οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση.. Άλλωστε αυτή είναι η μαγεία του θεάτρου, μέσα από το έργο να προκαλεί στο θεατή συναισθήματα και αντιδράσεις..»
Ένα απαιτητικό έργο που αποτέλεσε πρόκληση για τον ίδιο.. Με ποιες δυσκολίες ήρθε αντιμέτωπος; «Το έργο έχει χρονικά άλματα και ο ηθοποιός με τον σκηνοθέτη πρέπει να κάνουν εμφανείς τις αλλαγές που έχουν συμβεί σε πρόσωπα και καταστάσεις, άμεσα μάλιστα, ώστε να γίνουν αντιληπτές και στο θεατή. Επίσης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι μέσα στο έργο διακρίνουμε στοιχεία που συναντάμε στον κινηματογράφο όπως η συνεχής εναλλαγή μικρών σκηνών. Αυτή είναι η δυσκολία του και γενικά είναι ιδιαίτερο έργο για τον ηθοποιό. Αυτή άλλωστε ήταν και η πρόκληση για μένα….»
Κάνοντας λοιπόν αυτό το μακρύ ταξίδι από την εποχή του Λόρκα μέχρι και σήμερα παρατηρούμε αλλαγές ως προς τις αντιλήψεις σχετικά με τη γυναίκα και την μητρότητας; «Πιστεύω ότι τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αρκετά. Παρόλαυτα, σε μικρές και κλειστές κοινωνίες αλλά και στην Αθήνα ακόμη υπάρχουν αυτές οι αντιλήψεις. Οι γονείς συνεχίζουν να «γκρινιάζουν» στα παιδιά του για να αποκτήσουν παιδιά. Τα παιδιά έχουν ευθύνες και δυστυχώς πολλές φορές συναντάμε πολλά παιδιά ταλαιπωρημένα από γονείς. Δεν είναι λοιπόν όπως την εποχή του Λόρκα αλλά δεν έχουν εξαλειφθεί κιόλας όλα αυτά. Υπάρχουν τα στερεότυπα και τα κουβαλάμε γιατί μεγαλώνουμε σε μια συντηρητική κοινωνία, όπως οι περισσότερες θα έλεγα».
Tags: Ιωσήφ Ιωσηφίδης, Θέατρο, Συνέντευξη, Παπαδανιήλ Ελπίδα
Μετάφραση: Κοραλία Σωτηριάδου, Δημήτρης Κιούσης
Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Σκηνικά: Ευαγγελία Θεριανού
Κοστούμια: Κλαιρ Μπρέισγουελ
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Σχεδιασμός βίντεο: Παντελής Μάκκας
Σχεδιασμός φωτισμών: Χριστίνα Θανάσουλα
Επιμέλεια κίνησης: Ξένια Θεμελή
Βοηθός σκηνοθέτη: Πάνος Κορογιαννάκης
Βοηθοί σκηνογράφου: Ζενεβιέβ Αθανασοπούλου, Αναστάσιος Κλης
Παίζουν:
Εκείνη: Μαρία Κίτσου
Τζον: Ιωσήφ Ιωσηφίδης
Έλεν: Ασπασία Κράλλη
Μαίρη: Τατιάνα Πίττα
Βίκτωρ: Χάρης Χαραλάμπους-Καζέπης
Ντες: Μαριάννα Μαριγώνη
Η παράσταση Γέρμα πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Θέατρο Κολοσσαίον, Βασ. Όλγας 150, 2310 834 996