Η Κίνα μπορεί να αντέξει το κόστος των δασμών που επέβαλαν οι ΗΠΑ μέχρι ένα σημείο – Τα μαθήματα από την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, το μεγάλο όπλο των σπάνιων γαιών
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, τις ΗΠΑ και την Κίνα.
Οι κινεζικές εξαγωγές προς τις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν δασμούς έως και 245% και το Πεκίνο ανταπέδωσε με δασμούς της τάξης του 125% στις αμερικανικές εισαγωγές.
Το Πεκίνο έχει ήδη απαντήσει στους τελευταίους δασμούς του Τραμπ περιορίζοντας τις εξαγωγές επτά σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που είναι απαραίτητες για την κατασκευή τσιπ τεχνητής νοημοσύνης
Οι καταναλωτές, οι επιχειρήσεις και οι αγορές προετοιμάζονται για περισσότερη αβεβαιότητα, καθώς οι φόβοι για παγκόσμια ύφεση έχουν αυξηθεί, όπως σημειώνει το BBC.
Η κυβέρνηση του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι είναι ανοικτή στο διάλογο, αλλά προειδοποίησε ότι, αν χρειαστεί, θα «πολεμήσει μέχρι τέλους».
Το βρετανικό μέσο παρουσιάζει τα ατού που έχει το Πεκίνο στο οπλοστάσιό του για να αντιμετωπίσει τους δασμούς του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Η Κίνα μπορεί να αντέξει το κόστος (μέχρι ένα σημείο)
Η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να απορροφήσει τις επιπτώσεις των δασμών καλύτερα από άλλες μικρότερες χώρες.
Με περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους, διαθέτει επίσης μια τεράστια εσωτερική αγορά που θα μπορούσε να ελαφρύνει την πίεση από τους εξαγωγείς που υποφέρουν από τους δασμούς.
Το Πεκίνο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ζητήματα, επειδή οι Κινέζοι δεν ξοδεύουν αρκετά.
Ωστόσο, με μια σειρά από κίνητρα, από επιδοτήσεις για οικιακές συσκευές μέχρι «ασημένια τρένα» για τους συνταξιούχους που ταξιδεύουν, αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, σημειώνει το BBC.
Οι δασμοί του Τραμπ έδωσαν στο κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα ακόμη μεγαλύτερη ώθηση για να ξεκλειδώσει την καταναλωτική δυναμική της χώρας, προσθέτει το βρετανικό μέσο.
Η κινέζικη ηγεσία μπορεί «κάλλιστα να είναι πρόθυμη να υπομείνει το κόστος για να αποφύγει τη συνθηκολόγηση σε αυτό που πιστεύει ότι είναι επιθετικότητα των ΗΠΑ», δήλωσε η Μέρι Λάβλι, ειδική σε θέματα εμπορίου ΗΠΑ – Κίνας στο Ινστιτούτο Peterson στην Ουάσινγκτον, στο BBC Newshour νωρίτερα αυτόν τον μήνα.
Η Κίνα ως ένα αυταρχικό καθεστώς, ανησυχεί πολύ λιγότερο για το βραχυπρόθεσμο πολιτικό κόστος, καθώς δεν έχει μπροστά της εκλογές, όπως γράφει το BBC.
Παρόλα αυτά, η αναταραχή είναι ανησυχητική, ιδίως επειδή υπάρχει ήδη δυσαρέσκεια για τη συνεχιζόμενη κρίση ακινήτων και τις απώλειες θέσεων εργασίας.
Η οικονομική αβεβαιότητα σχετικά με τους δασμούς είναι ένα ακόμη πλήγμα για τους νέους που έχουν γνωρίσει μόνο μια ανερχόμενη Κίνα.
H κινέζικη ηγεσία επικαλείται τα εθνικά συμφέροντα για να δικαιολογήσει τα αντίποινα για τους δασμούς, με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης να καλούν τους πολίτες να «αντιμετωπίσουν τις καταιγίδες μαζί».
Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μπορεί να ανησυχεί, αλλά, μέχρι στιγμής, το Πεκίνο έχει κρατήσει έναν ανυπότακτο και γεμάτο αυτοπεποίθηση τόνο. Αξιωματούχος διαβεβαίωσε τη χώρα: «Ο ουρανός δεν θα πέσει».
Ο εμπορικός πόλεμος ανάμεσα σε ΗΠΑ και Κίνα συνεχίζεται.
Το Πεκίνο έχει επενδύσει στο μέλλον
Η Κίνα ήταν ανέκαθεν γνωστή ως το εργοστάσιο του κόσμου, αλλά έχει επενδύσει δισεκατομμύρια για να γίνει ένα πολύ πιο προηγμένο εργοστάσιο.
Υπό τον Σι, βρίσκεται σε έναν αγώνα δρόμου με τις ΗΠΑ για την τεχνολογική κυριαρχία.
Έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην εγχώρια τεχνολογία, από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έως τα τσιπ και την τεχνητή νοημοσύνη.
Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν το chatbot DeepSeek, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως ένας τρομερός αντίπαλος του ChatGPT, και την BYD, η οποία κέρδισε την Tesla πέρσι για να γίνει ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ηλεκτρικών οχημάτων (EV) στον κόσμο. Η Apple έχει χάσει το πολύτιμο μερίδιο αγοράς της από τοπικούς ανταγωνιστές όπως η Huawei και η Vivo.
Πρόσφατα το Πεκίνο ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια την επόμενη δεκαετία για να υποστηρίξει την καινοτομία στην τεχνητή νοημοσύνη.
Οι αμερικανικές εταιρείες προσπάθησαν να μετακινήσουν τις αλυσίδες εφοδιασμού τους από την Κίνα, αλλά δυσκολεύτηκαν να βρουν αλλού την ίδια ποιότητα υποδομών και εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού.
Οι Κινέζοι κατασκευαστές σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού έχουν δώσει στη χώρα ένα πλεονέκτημα δεκαετιών που θα χρειαστεί χρόνος για να το φτάσουν οι ΗΠΑ.
Αυτή η απαράμιλλη τεχνογνωσία στην αλυσίδα εφοδιασμού και η κυβερνητική υποστήριξη έχουν καταστήσει την Κίνα έναν τρομερό αντίπαλο σε αυτόν τον εμπορικό πόλεμο – κατά κάποιον τρόπο, το Πεκίνο προετοιμαζόταν γι’ αυτόν από την προηγούμενη θητεία του Τραμπ.
Τα μαθήματα από την κυβέρνηση Τραμπ 1.0
Από τότε που οι δασμοί του Τραμπ έπληξαν τα κινέζικα φωτοβολταϊκά το 2018, το Πεκίνο επιτάχυνε τα σχέδιά του για ένα μέλλον πέρα από μια παγκόσμια τάξη υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, σημειώνει το BBC.
Έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια σε ένα αμφιλεγόμενο πρόγραμμα εμπορίου και υποδομών, γνωστότερο ως πρωτοβουλία «Ζώνη και Δρόμος», για να ενισχύσει τους δεσμούς με τον λεγόμενο Παγκόσμιο Νότο.
Η επέκταση του εμπορίου με τη Νοτιοανατολική Ασία, τη Λατινική Αμερική και την Αφρική έρχεται καθώς η Κίνα προσπαθεί να απεξαρτηθεί από τις ΗΠΑ.
Οι Αμερικανοί αγρότες προμήθευαν κάποτε το 40% των εισαγωγών σόγιας της Κίνας – το ποσοστό αυτό κυμαίνεται τώρα στο 20%.
Μετά τον τελευταίο εμπορικό πόλεμο, το Πεκίνο αύξησε την καλλιέργεια σόγιας στο εσωτερικό του και αγόρασε ποσότητες ρεκόρ από τη Βραζιλία, η οποία είναι πλέον ο μεγαλύτερος προμηθευτής σόγιας για την Κίνα.
Το Πεκίνο ανταπέδωσε την επιβολή δασμών της Ουάσινγκτον.
«Με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια»
«Η τακτική αυτή σκοτώνει δύο τρυγόνια με ένα σμπάρο. Στερεί από την αγροτική ζώνη της Αμερικής μια αγορά που κάποτε ήταν δεσμευμένη και αναβαθμίζει τα διαπιστευτήρια της Κίνας για την επισιτιστική ασφάλεια», λέει η Μαρίνα Γιούε Ζανγκ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Σχέσεων Αυστραλίας – Κίνας του Πανεπιστημίου Τεχνολογίας του Σίδνεϊ.
Οι ΗΠΑ δεν είναι πλέον η μεγαλύτερη εξαγωγική αγορά της Κίνας: αυτή η θέση ανήκει πλέον στη Νοτιοανατολική Ασία.
Στην πραγματικότητα, η Κίνα ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος για 60 χώρες το 2023 – σχεδόν διπλάσιες από τις ΗΠΑ. Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, σημείωσε πλεόνασμα ρεκόρ ύψους 1 δισ. δολαρίων στο τέλος του 2024.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι ΗΠΑ, η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, δεν είναι ένας κρίσιμος εμπορικός εταίρος για την Κίνα. Σημαίνει όμως ότι δεν θα είναι εύκολο για την Ουάσινγκτον να στριμώξει την Κίνα στη γωνία.
Μετά τις αναφορές ότι ο Λευκός Οίκος θα χρησιμοποιήσει τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις για να απομονώσει την Κίνα, το Πεκίνο προειδοποίησε τις χώρες κατά της «επίτευξης συμφωνίας εις βάρος των συμφερόντων της Κίνας».
Αυτή θα ήταν μια αδύνατη επιλογή για το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου.
«Δεν μπορούμε να επιλέξουμε και δεν θα επιλέξουμε ποτέ (σ.σ. μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ)», δήλωσε ο υπουργός Εμπορίου της Μαλαισίας Τένγκου Ζαφρούλ Αζίζ στο BBC την περασμένη εβδομάδα.
Η Κίνα ξέρει πότε ο Τραμπ θα υποχωρήσει
Ο Τραμπ παρέμεινε αμετακίνητος καθώς οι μετοχές έπεφταν κατακόρυφα μετά την ανακοίνωση των σαρωτικών δασμών του στις αρχές Απριλίου, παρομοιάζοντας τις κλιμακούμενες επιβαρύνσεις του με «φάρμακα».
Ωστόσο, έκανε αναστροφή, αναστέλλοντας τους περισσότερους από αυτούς τους δασμούς για 90 ημέρες μετά από ένα απότομο ξεπούλημα των αμερικανικών κρατικών ομολόγων.
Αυτά είναι γνωστά και ως Treasuries, τα οποία θεωρούνται εδώ και καιρό ως ασφαλής επένδυση. Όμως, ο εμπορικός πόλεμος έχει κλονίσει την εμπιστοσύνη στα περιουσιακά στοιχεία, τονίζει το BBC.
Από τότε ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι θα υπάρξει αποκλιμάκωση των εμπορικών εντάσεων με την Κίνα, λέγοντας ότι οι δασμοί στα κινεζικά προϊόντα «θα μειωθούν σημαντικά, αλλά δεν θα είναι μηδενικοί».
Έτσι, επισημαίνουν οι ειδικοί, το Πεκίνο γνωρίζει πλέον ότι η αγορά ομολόγων μπορεί να ταρακουνήσει τον Τραμπ.
Η Κίνα κατέχει επίσης 700 δισ. δολάρια σε κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ. Η Ιαπωνία, ένας σταθερός σύμμαχος των ΗΠΑ, είναι ο μόνος μη Αμερικανός κάτοχος που έχει στη διάθεσή του περισσότερα από αυτά.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι αυτό δίνει στο Πεκίνο πλεονέκτημα: Τα κινεζικά μέσα μαζικής ενημέρωσης προβάλλουν τακτικά την ιδέα της πώλησης ή της παρακράτησης αγορών αμερικανικών ομολόγων ως «όπλο».
Ωστόσο, ειδικοί προειδοποιούν ότι η Κίνα δεν θα βγει αλώβητη από μια τέτοια κατάσταση.
Αντίθετα, κάτι τέτοιο θα οδηγήσει σε τεράστιες απώλειες για τις επενδύσεις του Πεκίνου στην αγορά ομολόγων και θα αποσταθεροποιήσει το κινεζικό γουάν.
Η Κίνα θα είναι σε θέση να ασκήσει πίεση με τα κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ «μόνο μέχρι ενός σημείου», λέει ο Δρ Ζανγκ. «Η Κίνα κατέχει ένα διαπραγματευτικό χαρτί, όχι ένα οικονομικό όπλο».
Το όπλο των σπάνιων γαιών
Αυτό που μπορεί να εκμεταλλευτεί η Κίνα, ωστόσο, είναι το σχεδόν μονοπώλιο της στην εξόρυξη και τον εξευγενισμό σπάνιων γαιών, μια σειρά στοιχείων που είναι σημαντικά για την κατασκευή προηγμένων τεχνολογιών.
Η Κίνα διαθέτει τεράστια κοιτάσματα αυτών, όπως το δυσπρόσιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε μαγνήτες σε ηλεκτρικά οχήματα και ανεμογεννήτριες, και το ύτριο, το οποίο παρέχει θερμοανθεκτική επίστρωση για κινητήρες αεριωθούμενων αεροσκαφών.
Το Πεκίνο έχει ήδη απαντήσει στους τελευταίους δασμούς του Τραμπ περιορίζοντας τις εξαγωγές επτά σπάνιων γαιών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων που είναι απαραίτητες για την κατασκευή τσιπ τεχνητής νοημοσύνης.
Η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 61% της παραγωγής σπάνιων γαιών και το 92% της διύλισής τους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ).
Παρόλο που η Αυστραλία, η Ιαπωνία και το Βιετνάμ έχουν αρχίσει την εξόρυξη σπάνιων γαιών, θα χρειαστούν χρόνια μέχρι να αποκοπεί η Κίνα από την αλυσίδα εφοδιασμού, τονίζει το BBC.
Το 2024, η Κίνα απαγόρευσε την εξαγωγή ενός άλλου κρίσιμου ορυκτού, του αντιμονίου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για διάφορες κατασκευαστικές διαδικασίες. Η τιμή του υπερδιπλασιάστηκε εν μέσω ενός κύματος πανικόβλητων αγορών και αναζήτησης εναλλακτικών προμηθευτών.
Ο φόβος είναι ότι το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην αγορά σπάνιων γαιών, γεγονός που θα διαταράξει σοβαρά διάφορες βιομηχανίες, από τα ηλεκτρικά οχήματα μέχρι την άμυνα.
«Ό,τι μπορείτε να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε πιθανόν να λειτουργεί με σπάνιες γαίες», δήλωσε στο BBC ο Τόμας Κρούεμερ, διευθυντής του τμήματος Διεθνούς Εμπορίου και Επενδύσεων της Ginger.
«Ο αντίκτυπος στην αμυντική βιομηχανία των ΗΠΑ θα είναι σημαντικός», τόνισε