Ποιοι παράγοντες «πυροδότησαν» τις αρνητικές εξελίξεις – Τι λένε οι αναλυτές – Η χειρότερη συνεδρίαση της χρονιάς στην αγορά της Νέας Υόρκης – Πώς έκλεισαν τα κορυφαία ευρωπαϊκά χρηματιστήρια
Οι αιτήσεις ανεργίας αυξήθηκαν περισσότερο από τον Αύγουστο του 2023. Ο δείκτης μεταποίησης ISM, ένα βαρόμετρο της εργοστασιακής δραστηριότητας στις ΗΠΑ, διαμορφώθηκε στο 46,8%, ποσοστό χειρότερο του αναμενόμενου και σημάδι οικονομικής συρρίκνωσης. Τα αδύναμα στοιχεία προκάλεσαν ανησυχία στους επενδυτές ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μπορεί να είναι πίσω από την καμπύλη για τη μείωση των επιτοκίων και την αποτροπή μιας ύφεσης.
Σε αυτό το κλίμα, όπως παρατηρεί το newmoney.gr, μόνο η απαισιοδοξία και ο φόβος για οικονομική ύφεση στις ΗΠΑ φαίνεται πως σημειώνουν άνοδο, καθώς στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης οι βασικοί δείκτες καταποντίστηκαν -αν και, σε σχέση με τη δραματική εκκίνηση της συνεδρίασης, με τον Nasdaq να χάνει πάνω από 6% και τον S&P 500 πάνω από 4%, οι απώλειες… κάπως περιορίστηκαν.
Συγκεκριμένα, ο Dow Jones έκοψε το νήμα με πτώση κατά 1.033 μονάδες ή 2,60% στις 38.703, ο S&P 500 βρέθηκε τελικά στο -3% και τις 5.186 μονάδες και ο Nasdaq έκανε «βουτιά» 3,43%, φτάνοντας τις 16.200 μονάδες. Για τον Dow και για τον S&P 500 ήταν η χειρότερη συνεδρίαση εδώ και περίπου δύο χρόνια.
Την ίδια ώρα, ο Nasdaq βρίσκεται επισήμως σε περιοχή τεχνικής διόρθωσης, δεδομένου ότι βρίσκεται τουλάχιστον 10% κάτω από το πρόσφατο ιστορικό υψηλό του. Συγκεκριμένα, η ψαλίδα του Nasdaq από το πρόσφατο υψηλό του κινείται στο 13,7%, την ώρα που πλέον ο S&P 500 βρίσκεται 8,7% χαμηλότερα από το υψηλό του και ο Dow περίπου 6,3%.
Παράλληλα, ο λεγόμενος δείκτης φόβου VIX, αν και τις πρώτες ώρες εκτοξεύτηκε στο υψηλότερο σημείο του εδώ και τέσσερα χρόνια, στις 65,73 μονάδες, κατέληξε και πάλι ψηλά, στις 38,22 μονάδες, που είναι το ανώτερο σημείο του από τον Ιανουάριο του 2022.
Ουσιαστικά, περίπου το 98% των μετοχών του S&P 500 υποχώρησαν, στο πλαίσιο της χειρότερης συνεδρίασης του δείκτη εδώ και δύο χρόνια, αν και ο τεχνολογικός κλάδος δεχόταν ακόμη μεγαλύτερη πίεση, με τις περίφημες Υπέροχες Επτά να χάνουν έκαστη περίπου 10%. Μάλιστα, μόνο οι απώλειες από τις Υπέροχες Επτά υπολογίζονται ότι έχουν εξαϋλώσει περίπου ένα τρισ. δολάρια από την συνδυασμένη αξία τους!
Στην αγορά ομολόγων οι αποδόσεις σημείωσαν επίσης απώλειες με την απόδοση του 10ετούς να υποχωρεί στο 3,745% και του 2ετούς να πέφτει στο 3,82%.
Οι φόβοι για ύφεση στις ΗΠΑ ήταν ο κύριος ένοχος για την κατάρρευση της παγκόσμιας αγοράς μετά την απογοητευτική έκθεση για τις θέσεις εργασίας του Ιουλίου, που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή. Οι επενδυτές ανησυχούν επίσης ότι η Federal Reserve καθυστερεί τη μείωση των επιτοκίων για να ενισχύσει την οικονομική επιβράδυνση, με την κεντρική τράπεζα να επιλέγει να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλά δύο δεκαετιών την περασμένη εβδομάδα.
Ο δείκτης φόβου της Wall Street βρίσκεται τώρα στο υψηλότερο επίπεδο από τον Μάρτιο του 2020. Πιο συγκεκριμένα, ο δείκτης VIX, που μετρά την αναμενόμενη μεταβλητότητα τις επόμενες 30 ημέρες, καταγράφει άνοδο 79,61% ή αλλιώς 18,62 μονάδες, φτάνοντας στις 42,01 μονάδες.
Υπάρχει επίσης μια εκτόνωση στην αγορά της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία μέχρι πριν από λίγες εβδομάδες ήταν «καυτή».
Τεχνολογικές μετοχές
Στην Ασία οι επενδυτές είχαν την πρώτη τους ευκαιρία να αντιδράσουν στα άσχημα στοιχεία για τις θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ από την Παρασκευή. Ο ιαπωνικός Nikkei κατέγραψε απώλειες ύψους 12,4%, κλείνοντας στις 31.458,42 μονάδες. Πρόκειται για τη χειρότερη μέρα για τον δείκτη από τη «Μαύρη Δευτέρα» του 1987 που έπληξε τη Wall Street. Η απώλεια 4.451,28 μονάδων στον δείκτη ήταν και η μεγαλύτερη από πλευράς μονάδων σε ολόκληρη την ιστορία του. Ο Dow είχε χάσει περισσότερο από 22% σε μια μέρα τη «Μαύρη Δευτέρα».
Την Παρασκευή ο Dow Jones υποχώρησε κατά 610 μονάδες ή 1,51% στις 39.737, καταφέρνοντας στο φώτο φίνις να «μαζέψει» τις απώλειες του, ο S&P 500 σημείωσε πτώση κατά 1,84% στις 5.346 μονάδες και ο Nasdaq έκανε «βουτιά» ύψους 2,43%% (ενδοσυνεδριακά είχε ξεπεράσει το 3%) στις 16.776 μονάδες.
Για τον S&P 500 ήταν η χειρότερη συνεδρίαση, όχι μόνο της χρονιάς, αλλά της τελευταίας διετίας, από τον Δεκέμβριο του 2022. Αντιστοίχως ο Nasdaq που ενδοσυνεδριακά βρέθηκε να χάνει και πάνω από 3%, εισήλθε επίσημα σε περιοχή διόρθωσης, έχοντας πλέον χάσει πάνω από 10% σε σχέση με το πρόσφατο ιστορικό υψηλό του. Ο S&P 500 βρίσκεται πλέον 6% χαμηλότερα από το υψηλότερο σημείο του και ο Dow περίπου 4%.
Συνολικά σε εβδομαδιαία βάση, ο Dow και ο S&P 500 μέτρησαν απώλειες έχασε λίγο πάνω από 2% και ο Nasdaq ήταν ο θλιβερός πρωταγωνιστής με πτώση της τάξεως του 3,3%.
Στο βαθύ κόκκινο και οι ευρωπαϊκές αγορές
Το παγκόσμιο sell off με επίκεντρο φυσικά τη Wall Street δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστα και τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, τα οποία δέχτηκαν ισχυρές πιέσεις, διευρύνοντας περαιτέρω τις απώλειες της περασμένης εβδομάδας.
Συγκεκριμένα, ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 υποχώρησε κατά 2,17% στις 487 μονάδες, αν και ενδοσυνεδριακά βρέθηκε να χάνει πάνω από 3%, σηματοδοτώντας την μεγαλύτερη κάμψη του από το Μάρτιο του 2022. Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι οι επιμέρους κλάδοι κινήθηκαν σε αρνητικό έδαφος, με τις ενεργειακές εταιρείες, τις τεχνολογικές και τις μετοχές των εξορυκτικών ομίλων να καταγράφουν τις μεγαλύτερες απώλειες.
Θυμίζουμε πως ο δείκτης έχασε συνολικά 2,9% την περασμένη εβδομάδα, που ήταν η μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση του εδώ και πάνω από εννέα μήνες.
Στις μεγάλες αγορές της περιοχής, ο γερμανικός DAX έχασε 1,82% στις 17.339 μονάδες, ο γαλλικός CAC 40 βρέθηκε στο -1,42% και τις 7.148 μονάδες με αποτέλεσμα να εισέλθει πλέον επισήμως σε περιοχή τεχνικής διόρθωσης (ήτοι με απώλειες άνω του 10% από το πρόσφατο υψηλό του) και ο FTSE 100 στο Λονδίνο σημείωσε κάμψη ύψους 2,04% φτάνοντας τις 8.008 μονάδες.
Ανάλογο βαρύ κλίμα επικράτησε και στην περιφέρεια με τον FTSE MIB στο Μιλάνο να κάνει βουτιά ύψους 2,27% στις 31.293 μονάδες και τον IBEX 35 στη Μαδρίτη να διαμορφώνεται στις 10.423 μονάδες μειωμένος κατά 2,34%.
Την ίδια ώρα, στις αγορές ομολόγων οι αποδόσεις έχασαν σημαντικό έδαφος. Ενδεικτικά το γερμανικό 2ετές κατρακύλησε σε χαμηλό 17 μηνών έως και στο 2,15%, αν και σταδιακά ανέκαμψε ελαφρά έως και στο 2,27%. Αντιστοίχως και το βρετανικό 2ετές υποχώρησε σημαντικά στο 3,54%.
Σύμφωνα με το newmoney.gr, αφορμή για τις ισχυρές πιέσεις που δέχονται οι αγορές διεθνώς στάθηκαν τα τελευταία αδύναμα δεδομένα από την αμερικανική αγορά εργασίας, τα οποία, σε συνδυασμό και με τα απογοητευτικά στοιχεία από έτερα βασικά στοιχεία, όπως η μεταποίηση και η κατανάλωση, «φούντωσαν» τους φόβους των επενδυτών πως η ομαλή προσγείωση της θα μετατραπεί σε ανώμαλη προσγείωση, αν όχι σε ύφεση. Κι αυτό, με φόντο την καθυστερημένη έναρξη της νομισματικής χαλάρωσης από τη Fed.
«Η οικονομία δεν είναι ακόμη σε κρίση. Όμως, μπορούμε σίγουρα να πούμε πως είναι στη ζώνη κινδύνου. Και η Fed κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο εάν δεν αναγνωρίσει τις ρωγμές στην αγορά εργασίας. Τίποτε δεν έχει σπάσει ακόμη, όμως οι ρωγμές έχουν ξεκινήσει» σχολίασε στο Bloomberg, η Κάλι Κοξ της Rithholtz Wealth Management.
Παράλληλα, εξάλλου, ο τεχνολογικός κλάδος που πρωταγωνίστησε στα πολλαπλά ρεκόρ του πρώτου εξαμήνου άρχισε να πιέζεται από τα πιο αδύναμα εταιρικά αποτελέσματα και κυρίως τα ερωτηματικά για την πραγματική απόδοση που θα έχουν οι υπέρογκες επενδύσεις στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.
Ο συνδυασμός αυτός αποδείχτηκε… τοξικός για τους αμερικανικούς δείκτες και αναπόφευκτα ο… ιός του φόβου εξαπλώθηκε γρήγορα σε όλες τις αγορές διεθνώς.
Ειδικά στην Ευρώπη, οι επενδυτές έχουν τους δικούς τους λόγους να ανησυχούν, δεδομένου πως οι οικονομίες της περιοχής είναι ήδη αρκετά αδύναμες για να αντέξουν νέα πλήγματα, ενώ η ΕΚΤ έχει υιοθετήσει έναν αργό και λίαν προσεκτικό ρυθμό μείωσης των επιτοκίων που θα αργήσει πρακτικά να κάνει τη διαφορά στο επίπεδο της πραγματικής οικονομίας.
Πάντως, στις ευρωπαϊκές αγορές χρήματος οι traders προεξοφλούν πλέον τρεις περικοπές των ευρωπαϊκών επιτοκίων εντός του 2024 και συνολικά δύο από την Τράπεζα της Αγγλίας, που άλλαξε ρότα από την περασμένη εβδομάδα.
Στις αγορές των commodities η ανησυχία για τις συνέπειες μιας αμερικανικής ύφεσης αποδείχτηκε ισχυρότερη και από τους φόβους για πιθανή ανάφλεξη της Μέσης Ανατολής με τις πετρελαϊκές τιμές να διευρύνουν τις απώλειες τους.
Η τιμή του Brent συμβολαίων Οκτωβρίου υποχώρησε κατά 0,17% στα 76,68 δολάρια και η τιμή του αμερικανικού WTI έπεσε 0,33% στα 73,28 δολάρια το βαρέλι.
Με τις επιδόσεις αυτές το Brent έχει πλέον σχεδόν καλύψει τα όποια κέρδη είχε καταγράψει τους πρώτους μήνες του έτους, ενώ τα κέρδη του αμερικανικού αργού δεν ξεπερνούν το 2%.
Πιέσεις δέχτηκε και ο χρυσός με πτώση 1,02% στα 2.444 δολάρια την ουγγιά, παρά το γεγονός ότι οι αναλυτές επιμένουν ότι τα αρνητικά μαντάτα από τη Μέση Ανατολή θα… ξαναζωντανέψουν τη λάμψη του πολύτιμου μετάλλου.
Στις αγορές συναλλάγματος το αμερικανικό νόμισμα έχασε έδαφος με τον δείκτη δολαρίου να πέφτει 0,44% στο 102,75 και την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου να κινείται στο 1,0956 με το ευρώ να κερδίζει 0,43%. Αξιοσημείωτο πάντως και το άλμα του γιεν σε υψηλό επτά μηνών έναντι του δολαρίου, καθώς η αμερικανική επιβράδυνση φέρνει το τέλος του περίφημου «carry trade».
Το Bitcoin έπεσε κάτω από τα 50.000 δολάρια για πρώτη φορά από τον Φεβρουάριο
Τα κρυπτονομίσματα επίσης υποχώρησαν, εν μέσω ενός ξεπουλήματος στην παγκόσμια αγορά, που υποκινήθηκε από τους φόβους για ύφεση στις ΗΠΑ.
Η τιμή του bitcoin βυθίστηκε περισσότερο από 11% τη Δευτέρα στα 51.519,00 δολάρια. Ωστόσο κάποια στιγμή, έπεσε στα 49.111,10 δολάρια -το χαμηλότερο επίπεδο και η πρώτη φορά κάτω από τα 50.000 δολάρια από τον Φεβρουάριο.
«Βρισκόμαστε σε ένα ασταθές περιβάλλον αγοράς» δήλωσε ο συνιδρυτής της Nexo, Antoni Trenchev στο CNBC.
Oι απώλειες στο ethereum ήταν ακόμη πιο απότομες. Το περιουσιακό στοιχείο κρυπτογράφησης σημειώνει πτώση κοντά στο 15% στα 2.285,27 δολάρια, ανεβάζοντας την απώλεια τριών ημερών στο 24% και διαγράφοντας τα κέρδη του 2024.
Οι κινήσεις ακολουθούν ένα ευρύτερο sell-off στην αγορά που ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα, όταν μια πιο αδύναμη από την αναμενόμενη έκθεση για τις θέσεις εργασίας τον Ιούλιο ανανέωσε τους φόβους των επενδυτών για ύφεση. Ως αποτέλεσμα ο Nasdaq Composite μπήκε σε διόρθωση και οι ιαπωνικές μετοχές εισήλθαν σε πτωτική τροχιά τη Δευτέρα, αφού σημείωσαν βουτιά άνω του 12% -ήτοι, το χειρότερο ημερήσιο sell-off από το 1987.
Δεν έμεινε ανεπηρέαστη η Αθήνα
Στο παγκόσμιο ξεπούλημα δεν θα μπορούσε να μείνει… αμέτοχη η Αθήνα, καθώς στο ΧΑ ο Γενικός Δείκτης «βυθίστηκε» κατά 89,67 μονάδες ή -6,27% και έκλεισε στις 1.341,23 μονάδες, έχοντας κινηθεί μεταξύ των 1.320,77 (χαμηλό ημέρας) και των 1.428,01 μονάδων (υψηλό ημέρας). Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από τις 24 Φεβρουαρίου 2022, όταν ο ΓΔ είχε χάσει τότε -6,42% υπό το «βάρος» των ρευστοποιήσεων, που επέφερε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Παράλληλα, εξαφανίστηκε το μεγαλύτερο μέρος των φετινών κερδών, με αποτέλεσμα το Χρηματιστήριο να ενισχύεται πλέον κατά μόλις +3,72% από την έναρξη του 2024. Πιο συγκεκριμένα, κατέγραψε αρνητικό ρεκόρ 6 και πλέον μηνών μηνών, με το αμέσως χαμηλότερο κλείσιμο να εντοπίζεται στις 19 Ιανουαρίου (1.340,03 μονάδες).
Όσον αφορά τους λόγους πίσω από τη σημερινή «βουτιά» του Χ.Α., αξίζει να σημειωθεί πως επειδή πρόκειται για αναδυόμενη αγορά, υπερβάλλει σε περιπτώσεις συνολικής ανόδου ή πτώσης των χρηματιστηρίων. Όπως επισημαίνουν στελέχη χρηματιστηριακών γραφείων, ο Ιούλιος ήταν καλός και όσοι δεν πρόλαβαν να κατοχυρώσουν τα κέρδη τους την περασμένη Παρασκευή (2/8), έσπευσαν να το κάνουν σήμερα. Επιπλέον, «έσπασαν» πολλά margin σε δεκάδες κωδικούς, με αποτέλεσμα να ανατροφοδοτηθούν πωλήσεις και να γίνουν πιο έντονες οι πιέσεις στο ταμπλό.
Στη μεγάλη εικόνα, η σκιά της ύφεσης στις ΗΠΑ έχει «σκεπάσει» τις παγκόσμιες αγορές, μετά τα απογοητευτικά στοιχεία για την αμερικανική οικονομία και την απασχόληση. «Πονοκέφαλο» προκαλεί στους επενδυτές και η ολιγωρία της Federal Reserve, με το εκτεταμένο sell off να αποτελεί ηχηρό μήνυμα προς την κεντρική τράπεζα ότι άργησε χαρακτηριστικά με τις μειώσεις των επιτοκίων. Τον ερχόμενο Σεπτέμβριο υπολογίζεται η έναρξη της νομισματικής χαλάρωσης.
Τεχνικά, πολύ μεγάλο ρόλο στη σημερινή τραγική εικόνα των αγορών είχαν οι εξελίξεις στην Ιαπωνία. H ισοτιμία του νομίσματος ενισχύθηκε απότομα αφού η BoJ αύξησε το επιτόκιο αναφοράς της την περασμένη εβδομάδα και αποφάσισε να περιορίσει τις αγορές ιαπωνικών κρατικών ομολόγων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να κλείσει ένα πολύ επικερδές carry trade μεταξύ γιεν και δολαρίου, αποσταθεροποιώντας τις αγορές και πυροδοτώντας κύμα πωλήσεων.
Στο συγκεκριμένο «carry trade» οι επενδυτές δανείζονταν φθηνά σε γιεν για να πραγματοποιήσουν επενδύσεις σε δολάριο ή ευρώ. Με την Τράπεζα της Ιαπωνίας που καθυστερημένα σε σχέση με τις άλλες μεγάλες κεντρικές τράπεζες αύξησε το βασικό επιτόκιό της από το 0,1% στο 0,25%, οι αναταράξεις ήταν δεδομένες.
Τα βλέμματα παραμένουν επίσης στραμμένα και στο γεωπολιτικό πεδίο, καθώς η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου στη Μέση Ανατολή, με το Ισραήλ να προετοιμάζεται για επίθεση από Ιράν και Χεζμπολάχ. Η άτακτη υποχώρηση των traders έχει ως αποτέλεσμα την στροφή προς τα ασφαλή καταφύγια, όπως είναι τα κρατικά ομόλογα, το ιαπωνικό γιεν και το ελβετικό φράγκο. Σε πτωτική τροχιά το πετρέλαιο και τα βασικά μέταλλα, ενώ βίαιες είναι οι ρευστοποιήσεις στα κρυπτονομίσματα, με το bitcoin να χάνει πάνω από -10% οδεύοντας προς τα 50.000 δολάρια.