Tηλεόραση ουσιαστικό, γένους θηλυκού, αριθμού ενικού. Σχετικά εύκολο να την ορίσουμε, κάπως δυσκολότερο να την κατανοήσουμε.
Της Αννας Μαρίας Καραπέτσα
Από τότε που έκανε την
παρθενική της εμφάνισή η ιδιωτική τηλεόραση στα τέλη της δεκαετίας του 1980,
πολλά έχουν γραφτεί – από ηθικολογικά δοκίμια του Παπανούτσου μέχρι στήλες
τηλεκριτικής σε εβδομαδιαία και κυριακάτικα ένθετα – και άλλα τόσα έχουν
ειπωθεί για τα έργα και τις ημέρες «της τηλεόρασης» σε μια μεταπολεμική
«έφηβη» Ελλάδα που ακόμα έψαχνε χώρο και χρόνο να ορίσει τα του εαυτού της
στην Ευρώπη, την οικονομία, την κοινωνία, το πολιτικό σκηνικό που ανέκαθεν
αποτελούσε την πιο απαιτητική διελκυστίνδα αλλά και στο σαλόνι ενός αστού
τηλεθεατή.
Ελλάδα και τηλεόραση λοιπόν μεγάλωσαν μαζί και ανέπτυξαν μια αμφίδρομη – αν
όχι διαλεκτική – σχέση σύμφωνα με την οποία – κατά μία έννοια στο πλαίσιο μιας
σύμβασης – τροφοδοτούσαν η μία την άλλη άλλοτε με εποικοδομητικό και άλλοτε
με βασανιστικό τρόπο.
Τώρα το αν η τηλεόραση, με τις ειδήσεις, τις διαφημίσεις, τα τηλεπαιχνίδια, τις
καθημερινές σειρές τα σόου και τις πάσης φύσεως εκπομπές γαλούχησαν
ολόκληρες γενιές σύμφωνα με τα πρότυπα και τις συνήθειες που επέβαλε η εποχή
αυτό απoτελεί από μόνο του μεγάλη συζήτηση. Πώς είναι δυνατόν μία μικρή
χαριτωμένη (όσων ιντσών και πλέον σήμερα led) οθόνη η οποία δεσπόζει σχεδόν
σε κάθε σαλόνι – με ή χωρίς σεμεδάκι – να καταφέρει να ορίσει το μυαλό και την
διάθεση σκεπτόμενων ανθρώπων, οι οποίοι όντες καταναλωτικοί και
ακολουθούντες τις τάσεις της μόδας επιλέγουν να την αγοράσουν, εντάξει και να
την ανοίξουν, αλλά ίσως όχι να ενστερνιστούν πλήρως το ιδεολογικό περίγραμμα
που την περιβάλει.
Θέλω να πώ ότι η τηλεόραση από μόνη της δεν αποτελεί
πανάκεια για το οτιδήποτε, το αν είναι εθιστική είναι γιατί εμείς το επιτρέπουμε,
το αν τα προγράμματα αυτής μετράνε χιλιόμετρα στα μηχανάκια της AGB
συμβαίνει επίσης γιατί εμείς το επιτρέπουμε..ας μην επιρρίπτουμε λοιπόν
αποκλειστική ευθύνη στην τηλεόραση και ας μην προσάπτουμε κατηγορίες στους
διευθυντές ειδήσεων και προγραμμάτων οι οποίοι κάνουν την δουλειά τους. Εάν
κάτι δεν μας αρέσει μπορούμε να κάνουμε zapping, εμείς ελέγχουμε το
τηλεχειριστήριο, τώρα το εάν συνηθίζουμε να παρακολουθούμε κάτι και έπειτα να
κάνουμε αρνητική κριτική επ’ αυτού γιατί αυτή η κριτική τρέφει τον εγωισμό μας
και μας κάνει να αισθανόμαστε λίγο καλύτεροι από το ότι χειρότερο ε αυτό δεν
αποτελεί ούτε την πλέον δόκιμη ούτε την πιο πολιτικά ορθή απόφαση για την
προσωπική και πνευματική μας ανάπτυξη. Πολλοί πατέρες της Ανατολικής
Ορθόδοξης Εκκλησίας γαρ αποκαλούν την τηλεόραση «σατανοκούτι» και
αποτρέπουν τους νέους να παρακολουθούν προγράμματα ευτελούς περιεχομένου –
ειδικά όταν η θεματολογία ατών απευθύνεται στα κατώτερα ένστικτα – πολλές
φορές τους αποτρέπουν και από το να παρακολουθούν ειδήσεις προκειμένου να
μην μολυνθούν με βιαiοπραγίες και αιματοχυσίες.
Σε μια πλουραλιστική δημοκρατία καλό είναι να ακούγονται όλες οι απόψεις. Το
σίγουρο είναι ότι και ο τηλεθεατής έχει εξουσία αφού κρατά το control και μπορεί
αδιαμφισβήτητα να επιλέξει αν και τι θα δεί..περί ορέξεως