Η ιστορία είναι το βασικό συστατικό της οντότητας και της συνοχής ενός κράτους. Είναι το αίμα που ρέει στις φλέβες του πολιτισμού. Ενίοτε διδάσκει, αναθεωρεί, στιγματίζει ή καταδικάζει. Όσο όμορφη μπορεί να παρουσιάζεται άλλο τόσο αμείλικτη μπορεί να γίνει.Η ιστορία δεν διδάσκεται μόνο στα σχολικά βιβλία αλλά και στον κινηματογράφο. Μεγάλες παραγωγές έχουν υλοποιηθεί κατά καιρούς τόσο από ελληνικές όσο και από ξένες παραγωγές. Άλλοτε επιτυχημένες και ακριβείς, άλλοτε παραποιημένες θίγοντας τους βασικούς πυλώνες του «είναι» μας.
Σήμερα θα σας μιλήσω για έναν άνθρωπο που εκπροσωπεί επάξια την ιστορία μέσω του κινηματογράφου.
Ο Βασίλης Τσικάρας είναι από εκείνους τους ανθρώπους που μπορεί να είναι κοινωνικοί, ευδιάθετοι, γλυκομίλητοι αλλά μέσα τους επικρατεί μια τρικυμία έμπνευσης. Δεν καθησυχάζεται, δεν επαναπαύεται. Δεν συμβιβάζεται με τις απλές νόρμες αλλά επιζητάει κάτι παραπάνω. Αυτό που λέμε ουσία, νόημα. Έχει δει ήδη το πιο όμορφο δέντρο ενώ οι περισσότεροι κοιτούν το δάσος.
Γεννημένος στη Θεσσαλονίκη κουβαλάει μέσα του όλη την εγκαρδιότητα και γενναιοδωρία ενός ανθρώπου γεννημένου στο βορρά. Από την πρώτη στιγμή που μιλήσαμε με ευχάριστη διάθεση μου απάντησε, δέχτηκε να υλοποιήσουμε μια συνέντευξη χωρίς να είναι απότομος ή ψυχρός απέναντι μου. Ίσα ίσα παρά το πιεσμένο του πρόγραμμα ήταν συνεπής ακόμα και στις απαντήσεις του.
Τον ευχαριστώ ιδιαίτερα για αυτό. Ο σεβασμός είναι απλό θέμα και όχι σύνθετο. Φαίνεται από απλές κινήσεις και πράξεις.
Ξεκίνησε και εκείνος από την δημοσιογραφία αλλά σιγά σιγά ερωτεύτηκε την Τέχνη. Πολλές φορές λέω πως η Τέχνη είναι σαν μια Σειρήνα που όταν ακούσεις το τραγούδι της κανένα κατάρτι δεν μπορεί να σε κρατήσει. Παραδίδεσαι σε εκείνη. Εκτός από κινηματογραφιστής είναι και θεατρικός συγγραφέας.
Στις ταινίες του λατρεύει να ασχολείται με το ιστορικό δράμα. Ύστερα από πολλά χρόνια παρουσιάζονται στην ελληνική κινηματογραφική σκηνή έργα τα οποία να αφορούν την ελληνική ιστορία. Η «Πολιορκία», «1826: H Έξοδος», «Πέντε: Το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης» και η καινούργια του ταινία με τίτλο «Operation Star» η οποία σαρώνει στα διεθνή Φεστιβάλ καθώς και σε εκείνο των Καννών.
Με μεράκι, προσήλωση και εμπεριστατωμένη έρευνα οι ταινίες του είναι κειμήλια πολιτισμικής κληρονομιάς. Είναι άλλο να διαβάζεις κάποιες γραμμές και άλλο να τις βλέπεις ζωντανές σε μια οθόνη. Τα χρώματα, οι σκηνές, οι λήψεις, οι ερμηνείες όλα προσεγμένα από το πρώτο μέχρι και το τελευταίο δευτερόλεπτο.
Χωρίς υπερβολές. Με σεβασμό προς τον θεατή. Είναι ένας πνευματικός καθοδηγητής θα έλεγα. Στόχος του είναι με υγιή τρόπο να διδάξει όλα όσα δεν ξέρουμε, όλα όσα χρειάστηκε να μάθουμε και δε τα μάθαμε ακριβώς ή τα μάθαμε στο περίπου!
Θα σας αφήσω όμως να τον γνωρίσετε και οι ίδιοι μέσα από τις απαντήσεις που μου έδωσε για λογαριασμό του lay-out.gr! Καλησπέρα σας κύριε Τσικάρα και καλώς ήρθατε στην ιστοσελίδα του lay-out.gr! Είναι τιμή μου και τιμή της σελίδας μας που σας φιλοξενούμε. Κατ`αρχάς να σας ευχαριστήσω για άλλη μια φορά που αποδεχτήκατε την πρόσκληση μου να υλοποιήσουμε την παρούσα συνέντευξη. Ήθελα να ξεκινήσω ρωτώντας σας πως θυμάστε τα παιδικά σας χρόνια στη Θεσσαλονίκη και τι κρατάτε ζωντανό μέσα σας από τότε;Καλησπέρα και σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον στο πρόσωπό μου. Είναι χαρά μου να μιλώ για την Τέχνη και για οτιδήποτε αφορά στην πόλη της Θεσσαλονίκης. Τα παιδικά μου χρόνια ήταν αρκετά όμορφα και τα έζησα με καλούς φίλους. Πιστεύω πως μεγαλώνοντας γνώρισα μια πολύ όμορφη και νοσταλγική Θεσσαλονίκη. Οι γειτονιές της, οι παρέες, τα αρώματα, τα χρώματά της…και φυσικά όλα εκείνα τα πολύ όμορφα μαγαζιά που μας «συγκέντρωναν» μας…μάζευαν. Οι γονείς μου, μου έδωσαν να καταλάβω από νωρίς την αξία της οικογένειας, της φιλίας και να περπατήσω στα μέρη που μεγάλωσαν. Έτσι πολύ γρήγορα αντιλήφθηκα από που προέρχομαι και να παντρέψω στη συνέχεια μέσα μου διαφορετικά πράγματα. Αυτό που κρατάω είναι τα ανέμελα παιδικά χρόνια.
- Αν δεν κάνω λάθος (αν κάνω διορθώστε με σας παρακαλώ) πως αρχικά σπουδάσατε δημοσιογραφία και ύστερα ασχοληθήκατε με την Τέχνη! Τι ήταν αυτό που σας «προκαλούσε» να εξερευνήσετε τα συγκεκριμένα μονοπάτια;
Από μικρός λάτρευα το θέατρο και τον κινηματογράφο. Έχω παρακολουθήσει χιλιάδες ταινίες και έχω μελετήσει πάρα πολλούς ηθοποιούς. Όταν σπούδασα δημοσιογραφία, θεώρησα πως είμαι κοντά στο χώρο. Οι γονείς μου, δεν ήθελαν με τίποτα να ασχοληθώ με την Τέχνη, λόγω του δύσκολου βιοπορισμού. Μέσα μου όμως πάλευε για πολλά χρόνια η ανάγκη της καλλιτεχνικής έκφρασης. Δείτε πόσοι δημοσιογράφοι υπήρξαν παλιά, αλλά και σήμερα ακόμη, θεατρικοί συγγραφείς, χρονογράφοι και μυθιστοριογράφοι. Όταν ξεκίνησα να παρακολουθώ ερασιτεχνικά μαθήματα θεάτρου, αναδύθηκε το ταλέντο μου στη συγγραφή. Όλα δέθηκαν μεταξύ τους πολύ γρήγορα. Έτσι, άρχισα να παρακολουθώ πιο εξειδικευμένα μαθήματα και να συνεργάζομαι με έμπειρους ανθρώπους του χώρου. Και μετά, ήρθαν τα πρώτα θεατρικά έργα και η πρώτη μου ταινία.
- Το 2011 συγγράφετε το πρώτο σας θεατρικό με τίτλο «Ψάρι στα Χείλη». Θα το πω λίγο αλληγορικά. Γιατί ψήνουμε ο ένας το ψάρι στα χείλη του άλλου, τόσο στην αγάπη όσο και σαν κοινωνία;
Στα θεατρικά μου έργα αναλύω τις ανθρώπινες σχέσεις και ασχολούμαι με τις εντάσεις που έχουν τα ζευγάρια. Όλα φιλτράρονται μέσα από τις όποιες εξελίξεις μπορεί να ταλανίζουν μια ολόκληρη κοινωνία. Ανθρώπινες συγκρούσεις, κοινωνικά προβλήματα και να το…ψάρι στα χείλη. Νομίζω πως ο εγωισμός δηλαδή η επικράτηση του «Εγώ» μας, μας έχει κάνει πιο επιθετικούς. Έχουμε γίνει πιο ρηχοί στις σχέσεις μας. Άρα, πολύ πιο εύκολα ψήνουμε ο ένας στον άλλον το…ψάρι στα χείλη.
- Επίσης την ίδια χρονιά κυκλοφορείτε και την ταινία μικρού μήκους με τίτλο «Φρυκτωρία». Από εκεί και ύστερα μέχρι και σήμερα η ενασχόληση σας με το ιστορικό δράμα είναι εμφανής. Ποιες είναι οι επιρροές και η αφορμή για την ενασχόληση με το συγκεκριμένο είδος;
Η «Φρυκτωρία» ήταν ένα τεστ για μένα. Είναι μια σπονδυλωτή ταινία που γυρνά τον χρόνο πίσω. Κάπου στον 13ο αιώνα, αλλά και στο 1942-1943. Ήταν ο προπομπός των ιστορικών ταινιών που θα ακολουθούσαν. Η ενασχόλησή μου με το ιστορικό δράμα έχει τις ρίζες της στα νεανικά μου χρόνια, όταν ήμουν θιασώτης τέτοιων ταινιών. Το ερώτημα «γιατί εμείς δεν γυρίζουμε ιστορικές ταινίες» απαντήθηκε μερικά χρόνια μετά…
- Έξι χρόνια αργότερα το 2017 κάνετε κάτι πραγματικά σπουδαίο. Παρουσιάζετε την ταινία «Έξοδος 1826» επαναφέροντας στην ουσία ξανά ταινίες που αφορούν την Ελληνική Επανάσταση. Ποια ήταν η πηγή έμπνευση σας;
Το δημοτικό μας τραγούδι «Τα παιδιά της Σαμαρίνας». Το αρχικό σενάριο ήταν πολύ εντυπωσιακό. Περιελάμβανε σκηνές και μέσα από το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Η έλλειψη κονδυλίων με ανάγκασε να κόψω σκηνές του σεναρίου και να περιοριστώ στην ιστορία των παιδιών της Σαμαρίνας. Η συγκεκριμένη ταινία σήμερα θεωρείται σταθμός στον ελληνικό κινηματογράφο.
- Επειδή μιλάμε για ιστορική ταινία! Τι πρέπει να προσέχει ένας σκηνοθέτης κατά την διάρκεια δημιουργίας τέτοιου είδους ταινιών;
Τη σωστή απόδοση του σεναρίου, αλλά και την τελειότερη απεικόνιση της εποχής μέσω της κατάλληλης σκηνογραφίας, ενδυματολογίας και επιλογής των χώρων. Στο τέλος προστίθενται και όλες οι άλλες λεπτομέρειες που αφορούν στην εποχή και φυσικά η υποκριτική, που πρέπει να είναι μακριά απ’ ότι έχουμε συνηθίσει.
Η Ιστορία είτε δικαιώνει είτε καταδικάζει. Η ερώτηση είναι η εξής. Την έχουμε κατανοήσει ακριβώς την ιστορία μας; Σας το ρωτάω έτσι καθώς είμαστε επιρρεπής στα ίδια λάθη του παρελθόντος!
Ιστορία και πολιτική ιστορία είναι το Α και το Ω της πολιτικής ζωής ενός τόπου και μιας κοινωνίας. Η ιστορία είναι ο οδηγός ενός λαού προς το μέλλον. Αν δεν κατανοήσεις ποιος είσαι, δεν μπορείς να προσδιορίσεις το μέλλον σου.
- Το 2019 έρχεται η ταινία σας με τίτλο «Πολιορκία». Λένε πως ένας καλλιτέχνης με την πάροδο του χρόνου ωριμάζει και σκέφτεται διαφορετικά. Τι θεωρείται πως ωρίμασε μέσα σας από την Φρυκτωρία μέχρι την Πολιορκία;
Σε κάθε κινηματογραφικό βήμα ωριμάζεις κι αποκτάς εμπειρία. Η εμπειρία φαίνεται στον τρόπο της κινηματογράφησης. Σήμερα, λίγο πριν την ολοκλήρωση της πέμπτης ταινίας μεγάλου μήκους, αισθάνομαι πως θέλω να κάνω διαφορετικά πράγματα. Δύο νέα σενάρια που έχω γράψει είναι τελείως διαφορετικής φιλοσοφίας απ’ ό,τι έχω παρουσιάσει έως σήμερα.
- Μάλιστα η «Πολιορκία» θα αποσπάσει και 6 βραβεία συνολικά σε Διεθνή Φεστιβάλ. Τι είναι αυτό που κάνει ξεχωριστό μια ελληνική παραγωγή σε ξένη επιτροπή με αποτέλεσμα να γίνει ελκυστική και τελικά να βραβευτεί;
Νομίζω η ποιότητα και το…άγνωστο. Το πρωτότυπο. Η «φουστανέλα» σαν θέμα, μαγνητίζει. Τα βραβεία της Πολιορκίας είναι ένα μικρό δείγμα, καθώς είχα αποφασίσει να συμμετέχει μόνο σε 3 Φεστιβάλ. Αντιθέτως με το «Operation Star» που συμμετέχει σε περισσότερα και τα βραβεία που έχει κερδίσει ως τώρα, πλησιάζουν τα είκοσι.
- Σε αυτό το σημείο θέλω να πω πως κατά καιρούς έχουν υπάρξει αντιδράσεις από το ελληνικό κοινό σε ξένες παραγωγές με το πρόσχημα της παραποίησης των γεγονότων. Πιστεύετε πως διδάσκεται αλλιώς η Ιστορία εκεί ή εμείς φοράμε παρωπίδες λόγω εθνικής περηφάνιας;
Εγώ όταν γράφω ένα σενάριο, εμπιστεύομαι τις πηγές, τα γραπτά και τα αρχεία που προέρχονται από την Πανεπιστημιακή μας κοινότητα και τους Έλληνες καθηγητές Ιστορίας που έχουν καταγράψει την ελληνική ιστορία. Αυτό για μένα αρκεί.
- Κάπως έτσι λοιπόν έρχεται και το κλείσιμο της τριλογίας για την ελληνική επανάσταση με την ταινία «Πέντε: Το Ολοκαύτωμα της Σαμοθράκης» με τον διεθνούς φήμης ηθοποιό Μάνου Μπένετ. Πως ξεκίνησε η συνεργασία με τον κύριο Μπένετ;
Ο Μάνου Μπένετ από την πρώτη στιγμή εκτίμησε πως η επανάσταση στη Θράκη, το 1821, και ο ρόλος του Αράν είχε πολλές ομοιότητες με τον Κρίξο στη δημοφιλή σειρά Σπάρτακος. Η επανάσταση των Θρακών σε δύο διαφορετικές εποχές. Όλα τα υπόλοιπα ήρθαν πολύ εύκολα κι έτσι ευοδώθηκε αυτή η εξαιρετική συνεργασία.
- Ερχόμαστε στο σήμερα λοιπόν και στην ταινία “Operation Star” ή αλλιώς «Επιχείρηση Άστρο» η οποία θα βραβευτεί στις Κάννες. Πως νιώσατε στην ανακοίνωση της επιτυχίας σας σε έναν τόσο σπουδαίο θεσμό;
Μεγάλη χαρά και δικαίωση…
- Θεωρώ πως μια βράβευση στις Κάννες δεν είναι απλή υπόθεση. Τι ήταν αυτό που ώθησε το “Operation Star” διακριθεί εκεί;
Η ποιότητα της ταινίας και η «απελευθέρωσή» της στη διεθνή αγορά, μακριά από τις δυσκολίες και τα stop που υπάρχουν εντός των συνόρων.
- Προσωπικά μιλώντας νιώθω να το πούμε ένα κίνητρο όταν βλέπω ανθρώπους όπως για παράδειγμα ο Γιώργος Λάνθιμος που απέσπασε Όσκαρ, εσείς με τις διακρίσεις σας. Κρατάτε την χώρα μας σε ένα αρκετά υψηλό επίπεδο. Ποια πλήγματα θεωρείται έχει υποστεί ο πολιτισμός μας και πως μπορούμε να τα βελτιώσουμε;
Αρκετοί κινηματογραφιστές μας διακρίνονται στο εξωτερικό γιατί επέλεξαν να δοκιμάσουν την τύχη τους εκτός συνόρων. Ο Γιώργος Λάνθιμος είναι ένα φωτεινό παράδειγμα για τα νέα παιδιά. Κάθε βράβευση στο εξωτερικό για μια ελληνική παραγωγή είναι διαφήμιση για τη χώρα μας.
- Ένας σκηνοθέτης, ένας ηθοποιός ή οποιοσδήποτε και οπουδήποτε μπορεί να κάνει κάτι που στο μυαλό του να είναι τέλειο και τελικά να μην πετύχει. Θα αποτύχει, θα κλάψει, θα γελάσει, θα πεισμώσει. Δε θα ρωτήσω για τις επιτυχίες σας. Θα ρωτήσω για τις αποτυχίες σας. Τι σας δίδαξαν και πως σμίλεψαν τον χαρακτήρα σας;
Οι αποτυχίες και οι δυσκολίες, μου έδωσαν δύναμη και τα «όχι» που εισέπραξα με έκαναν πεισματάρη. Κάπου έφτασα στην υπερβολή. Έκανα κακό στην υγεία μου. Ήταν η αντίδραση του «θα πετύχω». Σήμερα, ατενίζω το μέλλον πιο ήρεμος και πιο συνειδητοποιημένος.
- Πιστεύω πως ο άνθρωπος δεν σταματάει να ονειρεύεται μέχρι και το τελευταίο του δευτερόλεπτο σε αυτόν τον κόσμο. Τι είναι αυτό που ονειρεύεστε για το μέλλον;
Θέλω να κάνω ταινίες τα σενάρια που έχω ολοκληρώσει, μεταξύ των οποίων και τις πρώτες κωμωδίες μου και τέλος να ανεβάσω στο θέατρο τα νέα έργα που έχω έτοιμα εδώ και καιρό. Από σενάρια και θεατρικά είμαι έτοιμος από καιρό. Υγεία να έχουμε και καλές συνεργασίες.
- Κύριε Τσικάρα από τα βάθη της καρδιάς μου σας ευχαριστώ εκ βαθέων που αποδεχτήκατε την πρόταση μου να μου παραχωρήσετε την παρούσα συνέντευξη. Η τιμή που νιώθω είναι μεγάλη. Κλείνοντας τη συνέντευξη μας. Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να αφήσουμε σε όλους εκείνους που σας αγαπούν και σας στηρίζουν καθώς και στους φίλους της ιστοσελίδας μας;
Παναγιώτη κι εγώ σε ευχαριστώ για το βήμα που μου έδωσες. Σου εύχομαι πολλές επιτυχίες, κάθε είδους. Το μήνυμα που έχω να στείλω είναι «μην εγκαταλείπετε το στόχο σας και την προσπάθεια υλοποίησης των ονείρων σας».