Ανεξίτηλα χαραγμένες στο μυαλό όλων των ανθρώπων της υφηλίου, θα μείνει για πάντα ο Δεκέμβριος του 2019. Ήταν τότε που εμφανίστηκε η πανδημία της νόσου COVID-19, στην επαρχία Χουπέι της Κίνας.
Μέχρι σήμερα, έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 140.636.079 εκατομμύρια κρούσματα σε 215 χώρες, ενώ έχουν σημειωθεί 3.014.761 εκατομμύρια θάνατοι και έχουν ανακάμψει 119.457.184 εκατομμύρια άνθρωποι.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι πυρετός, πονοκέφαλος, βήχας, δύσπνοια, πιθανή απώλεια γεύσης και όσφρησης, ενώ ο χρόνος μεταξύ της έκθεσης και της εμφάνισης τους είναι από 2 έως 14 ημέρες.
Ο ιός, έμελλε να γίνει ο χειρότερος εφιάλτης για την ανθρωπότητα και να επιφέρει αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως την συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 4,2% και την αύξηση της ανεργίας κατά 15%.
Το μέτρο του lockdown ήταν ένα ¨όπλο¨ στα χέρια των κρατών για το ¨φρενάρισμα¨ του κορωνοιού, που όμως εμφάνισε σημαντικές παθογένειες, όπως η ενδοοικογενειακή βία που αυξήθηκε κατά 60%, η χρήση του αλκοόλ κατά 85%, των ναρκωτικών, ψυχοφαρμάκων, η κατάθλιψη και η κοινωνική απομόνωση.
Έρευνες σε πολλά κράτη του κόσμου με συνολικό δείγμα 97.000 ατόμων, έδειξαν ότι ένας στους τρεις βιώνει έντονη ψυχολογική επιβάρυνση, το 28% υποφέρει από έντονο άγχος, το 22% από κατάθλιψη, το 70% από φόβο και το 68% από ανησυχία.
Διεπιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στο τεύχος Ιανουαρίου 2021 του Journal of Affective Disorders, με τίτλο «αυτοαναφερόμενες μεταβολές κατά τη διάρκεια του lockdown στην Ελλάδα» έδειξε ότι:
· Το 9,31% του δείγματος εμφάνισε κλινική κατάθλιψη, με τις γυναίκες να έχουν διπλάσιο ποσοστό σε σύγκριση με τους άνδρες.
· Το 23,31% όσων είχαν ιστορικό κατάθλιψης, υποτροπίασε.
· Το 8,96% όσων δεν είχαν ιστορικό, εκδήλωσαν το πρώτο τους καταθλιπτικό επεισόδιο.
Ο Κος. Κωνσταντίνος Φουντουλάκης, καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ, υποστηρίζει πως «το ποσοστό της κατάθλιψης στον γενικό πληθυσμό από το 3-5% έφτασε στο επίπεδο του 10% στο πρώτο lockdown, οι αυτοκτονικές σκέψεις αυξήθηκαν κατά 10,4% και το 58% των ευάλωτων ομάδων όπως οι ηλικιωμένοι, επηρεάστηκαν πολύ περισσότερο».
Η Κα. Ελένη Λαζαράτου, καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής στην Ά Ψυχιατρική Κλινική στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, τονίζει ότι «οι λόγοι που το δεύτερο lockdown συνοδεύεται από μεγαλύτερη ψυχική επιβάρυνση είναι ότι το έχουμε ξαναζήσει, ο κίνδυνος είναι πιο κοντινός και σχεδόν όλοι γνωρίζουμε κάποιον που ασθένησε. Επίσης επιβαρυντικά λειτούργησε και το ότι είμαστε σε περόδο χειμώνα, δεν υπάρχει χρονικός ορίζοντας τερματισμού του ιού, η αύξηση της ανεργίας και η οικονομική κρίση. Αποτέλεσμα είναι οι ¨κουρασμένοι πολίτες¨ να μη τηρούν τα μέτρα με τη δέουσα αυστηρότητα, να πολλαπλασιάζονται τα κρούσματα, να αυστηροποιούνται τα μέτρα και να αυξάνει η δυσφορία των πολιτών».
Aξίζει να αναφέρουμε, πως δύο στους τρεις Έλληνες δήλωσαν ότι τα επίπεδα του στρες, του θυμού και της μοναξιάς αυξήθηκαν αισθητά κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Ειδικά σε ανθρώπους που μένουν μόνοι τους, δεν έχουν σύντροφο ή οικογένεια, ενώ για τους ηλικιωμένους η αύξηση είναι ραγδαία, καθώς εκτός του εύλογου φόβου για την ασθένεια και τον θάνατο, συχνά χάνουν και τη δια ζώσης επαφή με τους οικείους τους. Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι κάποιοι συνάνθρωποί μας στράφηκαν στη κατανάλωση ναρκωτικών ουσιών, όπως η κοκαίνη και η μεθαμφετανίμη (ecstasy).
Ο Κος. Παντελεήμονας Μποζίκας, καθηγητής Ψυχιατρικής και Διευθυντής της Β’ Πανεπιστημιακής Ψυχιατρικής Κλινικής του ΑΠΘ, υπογραμμίζει ότι «οι Έλληνες λόγω της ιδιοσυγκρασίας μας, είμαστε πιο ευάλωτοι λόγω της οικονομικής κρίσης που βιώνουμε και η οποία έχει χαρακτηριστικά ενός ψυχοπιεστικού γεγονότος μεγάλης διάρκειας».
Έρευνα της Ψυχιατρικής Κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης σε 270 επαγγελματίες υγείας, που στόχο είχε να καταγράψει την εμφάνιση συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες, έδειξε άνοδο σε ποσοστό 21,7% των γυναικών, 5,1% των ανδρών.
Μερική λύση στα παραπάνω πρβλήματα, είναι η δημιουργία τηλεφωνικής γραμμής ψυχοκοινωνικής υποστήριξης (10306). Επιχορηγείται από το Ίδρυμα Νιάρχος και η λειτουργία της υποστηρίζεται θεσμικά αλλά και οικονομικά από το υπουργείο Υγείας. Ξεκίνησε να λειτουργεί από τις 4 Απριλίου με πρωτοβουλία της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο Αιγινήτειο Nοσοκομείο, με την εμπλοκή της Ομοσπονδίας Φορέων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης και Ψυχικής Υγείας «ΑΡΓΩ» και τη συνεργασία της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Υγείας.
Η υπηρεσία αυτή προσφέρει:
1. Παροχή ψυχολογικής στήριξης καθημερινά, όλο το εικοσιτετράωρο, από 90 ψυχολόγους σε 4 βάρδιες.
2. Παροχή κοινωνικής στήριξης καθημερινά, από 09:00 έως 21:00, από 30 κοινωνικούς λειτουργούς σε 2 βάρδιες.
3. Παροχή ψυχολογικής στήριξης παιδιών και οικογενειών, καθημερινά όλο το εικοσιτετράωρο, από 20 ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς του Χαμόγελου του Παιδιού.
Στην γραμμή σήμερα απασχολούνται:
· 130 στελέχη κέντρων ημέρας και κινητών μονάδων των φορέων της Ομοσπονδίας ΑΡΓΩ.
· 10 συνεργάτες ψυχολόγοι.
· 2 ψυχίατροι του Αιγινητείου.
· 20 στελέχη του Χαμόγελου του Παιδιού.
· 40 εθελοντές.
· 15 ψυχολόγοι αποκλειστικά για την Γραμμή (πρόσληψη από το υπουργείο Υγείας).
Οι πλέον αποτελεσματικές στρατηγικές αντιμετώπισης της πανδημίας, σύμφωνα με μελέτη του COH–FIT είναι:
· Η σωματική άσκηση (και το περπάτημα).
· Η χρήση του διαδικτύου (για ψυχαγωγία, επικοινωνία, κοινωνική δικτύωση).
· Τα χόμπι (ανάγνωση, γραφή, σταυρόλεξα, παζλ, μαγειρική, σχέδιο ή ζωγραφική).
· Η κοινωνική επαφή ή συναναστροφή (κυρίως για τις νεότερες ηλικίες) έστω κι αν γίνεται διαδικτυακά.
· Η μελέτη ή εκμάθηση ενός νέου πράγματος.
· Ο χρόνος με ένα κατοικίδιο.
· Η σωματική εγγύτητα.
· Η σεξουαλική δραστηριότητα.
Πηγές Πληροφοριών: in.gr , insider.gr