21 Δεκεμβρίου: Η μικρότερη μέρα του χρόνου- Όχι απλώς ένα αστρονομικό ορόσημο, αλλά μια ημερομηνία με ιδιαίτερο ψυχολογικό βάρος.
Το φως φτάνει στο ελάχιστό του και, μαζί του, συχνά μοιάζει να περιορίζεται και η εσωτερική μας ενέργεια. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η περίοδος συνδέεται με κόπωση, εσωστρέφεια, μελαγχολία ή μια ανεξήγητη βαρύτητα στην καθημερινότητα. Το φως ρυθμίζει βασικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού: τον ύπνο, τις ορμόνες, τη διάθεση. Όταν μειώνεται απότομα —όπως συμβαίνει το φθινόπωρο και στις αρχές του χειμώνα— ο εγκέφαλος λαμβάνει λιγότερα σήματα «εγρήγορσης».
Η μελατονίνη αυξάνεται, η ενέργεια πέφτει και η ψυχική διάθεση συχνά ακολουθεί. Δεν είναι μόνο θέμα καιρού ή θερμοκρασίας· είναι θέμα βιολογικού ρυθμού. Κι όμως, η 21η Δεκεμβρίου δεν είναι μόνο τέλος. Είναι και αρχή. Από αύριο, έστω ανεπαίσθητα, το φως αρχίζει να επιστρέφει. Στην αρχή σχεδόν δεν το αντιλαμβανόμαστε. Οι μέρες μοιάζουν ίδιες, σκοτεινές. Αλλά ο οργανισμός «το ξέρει».
Κάτι αλλάζει στο παρασκήνιο. Η ελπίδα δεν έρχεται με άλματα· έρχεται με λεπτά. Η αύξηση του φωτός, ιδίως από τον Φεβρουάριο και μετά, λειτουργεί συχνά σαν φυσικό αντικαταθλιπτικό. Η διάθεση βελτιώνεται, η αντοχή μεγαλώνει, η προοπτική ανοίγει. Αντίθετα, η μείωση του φωτός το φθινόπωρο είναι για πολλούς πιο δύσκολη κι από τον ίδιο τον χειμώνα: η απώλεια γίνεται γρήγορα, σχεδόν βίαια. Η σημερινή μέρα μάς θυμίζει κάτι απλό αλλά ουσιαστικό: το σκοτάδι έχει όριο. Και ακόμη κι όταν δεν το βλέπουμε, το φως έχει ήδη αρχίσει να επιστρέφει. Του Γιώργου Γκατζάλη
